Nauka potwierdza, że nawet duże ilości kawy nie szkodzą zdrowiu!

W świetle wielu zaprzeczających się doniesień na temat działania kawy na nasz organizm, naukowcy postanowili po raz kolejny - tym razem z dużą precyzją - przebadać wpływ małej czarnej na elastyczność naczyń krwionośnych. Zaskakująco, badania naukowe przeprowadzone w roku 2019 na zlecenie British Heart Foundation jednoznacznie wykazały, że kawa nie jest czynnikiem ryzyka pod kątem zagrażającego życiu sztywnienia tętnic (źródło 1).

Pomimo, iż wyniki wcześniejszych prac naukowców sugerowały, że codzienne spożywanie kawy w dużych ilościach może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia, przyczyniając się do sztywnienia naczyń krwionośnych i zmuszając serce do cięższej pracy, obecnie mamy niezbite dowody na to, że jednak nie jest to prawdą!

Czym jest sztywnienie naczyń krwionośnych?

Sztywne tętnice znacznie zwiększają ryzyko występowania groźnych incydentów sercowo-naczyniowych, takich jak zawały serca i udary.

Z wiekiem, a także w wyniku niektórych specyficznych chorób, np. cukrzycy, naczynia krwionośne tracą swoją naturalną elastyczność i stają się coraz sztywniejsze. Przyczyniają się do tego czynniki genetyczne, przebyte choroby, a także - w szczególności - prowadzony styl życia. Picie dużych ilości alkoholu, palenie papierosów i niezdrowa dieta znacznie zwiększają ryzyko przedwczesnego sztywnienia naczyń krwionośnych.

Zdaniem lekarzy, stopień sztywnienia tętnic już wkrótce znajdzie się na liście najważniejszych czynników ryzyka wystąpienia chorób serca i układu krążenia w późnych latach życia człowieka (źródło 2).

Kawa a zdrowie - Co mówią najnowsze badania?

Wyniki najnowszych badań potwierdzają, że picie więcej niż 3 filiżanki kawy dziennie nie stanowi większego ryzyka rozwoju sztywnienia tętnic, niż jedna mała czarna!

Badania zostały przeprowadzone przez naukowców z Queen Mary University of London i wzięło w nich udział ponad 8000 Brytyjczyków, których średni wiek wynosił 61 lat. Uczestnicy eksperymentu zostali podzieleni na 3 grupy. Do pierwszej z nich zaliczono osoby, które piją mniej niż jedną filiżankę kawy dziennie, do drugiej osoby pijące do trzech filiżanek kawy, natomiast do trzeciej grupy przypisano osoby regularnie sięgające po kawę w ilości od 3 do 25 filiżanek dziennie. Osoby pijące więcej niż 25 filiżanek dziennie zostały wykluczone z eksperymentu. Z badań wykluczono również osoby z chorobami serca i układu krążenia.

Jak przebadano uczestników?

Wszyscy uczestnicy badania zostali poddani skanom serca MRI (rezonans magnetyczny serca) i precyzyjnym testom fali tętna wykonanym za pomocą podczerwieni. Przeprowadzenie tych dwóch nowoczesnych badań pozwala z dużą dokładnością ocenić fizyczny stan układu krwionośnego. Co istotne, w badaniach wzięto pod uwagę wszelkie istotne fakty, które mogą mieć bezpośredni wpływ na stopień elastyczności tętnic uczestników.

Powiązanie regularnego picia kawy ze sztywnością tętnic zostało skorygowane o takie czynniki, jak wiek, płeć, pochodzenie etniczne, palenie tytoniu, wzrost, waga, ilość konsumowanego alkoholu, sposób odżywiania się, ewentualne nadciśnienie tętnicze.

Jako ciekawostka warto dodać, iż wyniki badań wykazały również, że osoby pijące umiarkowane i duże ilości kawy są najczęściej płci męskiej, palą tytoń i regularnie sięgają po alkohol.

Ile filiżanek kawy dziennie można bezpiecznie pić?

Prawdopodobnie w odpowiedzi na cudowną dla kawoszy informację, że picie nawet 25 filiżanek kawy dziennie nie jest szkodliwe dla serca, na łamach The Times pojawił się artykuł zatytułowany "Dlaczego nie można pić 25 filiżanek kawy dziennie" (źródło 3). Autor zaznacza w nim, że Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności zaleca ograniczenie spożycia kofeiny do 400 mg - około czterech lub pięciu filiżanek kawy dziennie, a NHS zaleca kobietom w ciąży, aby nie przyjmowały więcej niż 200 mg kofeiny dziennie, ponieważ nadmierne ilości tej substancji są powiązane z poronieniami.

W kolejnym artykule w The Guardian dziennikarz Sam Wollaston udokumentował swoją próbę wypicia 25 filiżanek kawy (źródło 4). Ujawnił, że podjął się tego wyzwania, gdyż zdaniem naukowców jest to całkiem bezpieczne. Na szczęście śmiałek przerwał swój eksperyment po „zaledwie siedmiu i pół” filiżankach, z powodu mdłości, roztrzęsienia, drżenia całego ciała i przyśpieszonego oddechu.

Wnioski naukowców

Naukowcy potwierdzają, że chociaż obecnie nie są w stanie wykazać zachodzącego w tym procesie związku przyczynowego, to kawa nie wywiera jakiegokolwiek niekorzystnego wpływu na stan układu krwionośnego, na co jak dotąd wskazywały wyniki poprzednich eksperymentów.

Choć badanie zlecone przez British Heart Foundation obejmowało osoby, które piją do 25 filiżanek dziennie, to średnie codzienne spożycie w grupie o najwyższym zużyciu kawy wynosiło „zaledwie” pięć filiżanek. Zdaniem naukowców, aby określić bezpieczne dla naszego zdrowia limity codziennego spożycia kawy konieczne będą dalsze badania z udziałem osób regularnie pijących największe ilości kawy.

Czy kawa jest zdrowa?

Skoro zdaniem naukowców pełnowartościową kawę można pijać w dowolnych ilościach, czemu ludzie sięgają po jej bezkofeinową odmianę? Kawa bezkofeinowa ma rzekomo być zdrowszą odmianą małej czarnej. Ale czy na pewno tak jest? W sumie nie do końca, gdyż oczyszczanie ziaren kawy z rzekomo szkodliwej kofeiny wiąże się z procesami przemysłowymi, w efekcie których, kawa bezkofeinowa staje się bardzo niezdrowa!

W efekcie opublikowania oficjalnych wyników badań zleconych przez British Heart Foundation, media pochopnie oświadczyły, że kawa nie ma szkodliwego wpływu na serce, co jednak nie odzwierciedla faktu, że eksperyment skupił się tylko na jednym aspekcie zdrowia sercowo-naczyniowego: stopień sztywnienia tętnic! Badanie nie uwzględniło innych zagrożeń, takich jak nieprawidłowe rytmy serca lub poziom cholesterolu - które w przeszłości były powiązane z piciem dużych ilości kawy.

Prof. Metin Avkiran, zastępca dyrektora medycznego British Heart Foundation, uważa, iż odmienne wyniki licznych badań nad wpływem kawy na nasze zdrowie mogą wprowadzać wielbicieli tego trunku w niemałe zamieszanie:

"Nasze badania wykluczają jeden z potencjalnych szkodliwych skutków działania kawy na nasze tętnice. Zrozumienie wpływu, jaki kawa wywiera na serce i pozostałe części układu krążenia, jest czymś, do czego naukowcy i media zmierzają już od dłuższego czasu. Istnieje kilka sprzecznych wyników dotychczas przeprowadzonych badań, ukazujących kawę w zupełnie odmiennym świetle, a odfiltrowanie tego, w co powinniśmy wierzyć, od tego co jest nieprawdą, może obecnie okazać się dość trudne."

Bibliografia:

1. British Heart Foundation – Is it really safe to drink 25 cups of coffee a day?;

2. Puls Medyczny – Sztywnienie naczyń krwionośnych;

3. The Times – Why it’s not OK to drink 25 cups of coffee a day;

4. The Guardian – Science says it's safe to drink 25 cups of coffee today – so why do I feel so grim?