W trakcie zasypiania czujesz, że spadasz! Czy to oznaka ciężkiej choroby?

Znajome Ci jest to wytrącające ze snu uczucie, gdy w trakcie zasypiania masz wrażenie przewracania się, upadania z wysokości? Większość osób przynajmniej jednokrotnie doświadczyła tego przedziwnego uczucia w chwili zasypiania. Niektórzy dość regularnie miewają to złudzenie.

Uczucie spadania w momencie zasypiania wynika z delikatnego skurczu mięśni. Jest on znany jako "zryw miokloniczny". Czy to zjawisko jest groźne dla naszego zdrowia? Jaka jest przyczyna tego dziwnego skurczu?

Zryw miokloniczny to nic innego, jak delikatne skurcze mięśni, występujące w chwili przechodzenia mózgu z jawy do snu. Skurczom tym towarzyszy wrażenie spadania, które sprawia, że nagle się wybudzamy. Skurcze mogą dotyczyć pojedynczych mięśni, jak i całych ich partii. Przyczyną zjawiska są impulsy elektryczne, które mózg wysyła do mięśni. Dlaczego tak się dzieje? Powody mogą być różnorodne.

Uczucie spadania w chwili zasypiania - Co to takiego?

Pomimo, iż sporadycznie występujący zryw miokloniczny jest dość powszechnym zjawiskiem, nie jest dokładnie znana przyczyna, z której mózg czasami wysyła impulsy elektryczne do mięśni, akurat w momencie zasypiania. Jednak, istnieją pewne czynniki, które teoretycznie mogą zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia tego procesu. Zalicza się do nich stres, zmęczenie, niewysypianie się i niektóre używki, takie jak kawa, bądź alkohol.

Przypuszcza się, że skurcze miokloniczne występujące w trakcie zasypiania są związane ze zmianami prowadzącymi do spadku napięcia mięśniowego oraz mikroepizodami snu - podobnego do fazy REM - podczas zasypiania. Bardzo szybkie, mimowolne ruchy wynikające ze skurczy mięśnia, czy też spadku napięcia mięśniowego, wynikają z nieprawidłowej reakcji układu nerwowego. Mogą być konsekwencją tego, że mózg nieodpowiednio odczytuje pewne bodźce (źródło 1).

Szarpnięcia miokloniczne przeważnie obejmują kończyny górne oraz barki, ale mogą również przybierać postać ruchów głową, a także całym tułowiem. Przyczynę mogą stanowić bodźce świetlne, dźwiękowe, nagłe uczucie bólu, czy też lęku.

Czy skurcze miokloniczne są groźne?

Szarpnięcia miokloniczne mogą być dość dręczące, ale nie stanowią dla nas żadnego zagrożenia (źródło 2). W rzeczywistości te skurcze są na ogół uznawane za normalną część zasypiania, a doznaje ich około 70 proc. osób.

Skurcze miokloniczne mogą być denerwujące i zakłócać sen Tobie lub Twojemu partnerowi, ale to zazwyczaj najgorsze, co może się w związku z nimi wydarzyć. Chociaż możliwe jest, że szczególnie gwałtowne szarpnięcie może doprowadzić do niewielkiego urazu, do takiej okoliczności dochodzi naprawdę sporadycznie.

Stres, używki, zmęczenie, nadmierna aktywność fizyczna przed snem

W licznych przypadkach, pojedyncze zrywy miokloniczne wynikają z prowadzonego stylu życia. Zbyt dużo stresu, używki, niewysypianie się, bądź niewłaściwie zaplanowana aktywność fizyczna, mogą istotnie zwiększać ryzyko występowania wytrącającego nas ze snu uczucia spadania (źródło 2).

Nadmierna konsumpcja kofeiny lub nikotyny

Stymulanty, takie jak kofeina i nikotyna, mogą nadmiernie pobudzać ośrodkowy układ nerwowy. Zbyt dużo kofeiny lub nikotyny za dnia, bądź korzystanie z tych używek przed snem, może prowadzić do skurczy mioklonicznych w trakcie zasypiania.

Intensywne ćwiczenia wieczorem

Ogólnie rzecz ujmując, ćwiczenia fizycznie poprawiają jakość snu. Jednak istotne jest, aby zdać sobie sprawę, że ćwiczenia to aktywność energetyzująca, która sprawia, że czujemy się pobudzeni. Z tego powodu zbyt energiczne ćwiczenia późnym wieczorem mogą prowadzić do mioklonii występującej podczas zasypiania

Niewysypianie się

Przewlekłe niewysypianie się może prowadzić nie tylko do objawów takich jak zły nastrój i trudności ze skupieniem uwagi, ale również do skurczy mioklonicznych w trakcie zasypiania.

Stres i niepokój

Zarówno codzienny stres, jak i zaburzenia lękowe, mogą przyczyniać się do bezsenności, co prowadzi do tego rodzaju niedoboru snu, który zwiększa ryzyko skurczy mioklonicznych. Gdy jesteśmy zestresowani lub niespokojni, poziom kortyzolu pozostaje podwyższony nawet w trakcie snu, co znacznie pogarsza jego jakość. Niespokojne myśli mogą również zaburzać sam proces zasypiania, potencjalnie wywołując szarpnięcia miokloniczne.

Czy przyczyną mioklonii może być choroba?

Jeżeli mioklonie (czyli zrywy miokloniczne, o których mowa) występują u osób zdrowych w szczególnych sytuacjach (np. w czasie zasypiania, bądź czkawki) i nie mają wpływu na codzienne funkcjonowanie, mówimy wówczas o tzw. miokloniach fizjologicznych (źródło 3 ), które nie wymagają konsultacji z lekarzem i zazwyczaj nie wskazują na jakiekolwiek dolegliwości zdrowotne. Niekiedy jednak, mioklonie mogą być objawem chorób pierwotnych, takich jak przykładowo (źródło 4):

• choroba Alzheimera;
• choroba Parkinsona;
• nadczynność tarczycy;
• niewydolność wątroby;
• niewydolność nerek;
• urazy mózgu, encefalopatia;
• choroba Gauchera;
• choroba Taya-Sachsa;
• padaczka;
• toksoplazmoza;
• borelioza.

Co zrobić w przypadku wystąpienia mioklonii?

W przypadku występowania zrywów mioklonicznych, należy zgłosić się do lekarza w celu wykluczenia choroby organicznej, której objawem mogą być mioklonie.

Podstawową rolę w diagnostyce mioklonii odgrywają badania przedmiotowe i szczegółowy wywiad lekarski, uwzględniający przebyte choroby (łącznie z rodzinną historią schorzeń), zażywanych medykamentów, ewentualnych kontaktów z toksynami oraz okoliczności, w jakich występują zrywy. Być może pojawi się konieczność kontroli poziomów elektrolitów, a także poziomu glukozy, kreatyniny, bilirubiny, mocznika, enzymów AST i ALT. Niekiedy konieczne okazują się dodatkowe badania, takie jak EEG, badanie obrazowe mózgu (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny), badanie płynu mózgowo–rdzeniowego, a także badania genetyczne (źródło 4 ).

Leczenie mioklonii zależy od zdiagnozowanej przyczyny tego zjawiska. W przypadku rozpoznania choroby pierwotnej, w której mioklonia występuje objawowo, wdraża się jej leczenie. Jeśli jednak zrywy miokloniczne wynikają ze stresu, nieprawidłowego poziomu elektrolitów, zaburzeń nastroju, terapia ma na celu ograniczenie czynnika wywołującego mioklonię.

U osób, które cierpią na mioklonię samoistną, będącą jedynym symptomem nieprawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, możliwe jest tylko i wyłącznie leczenie objawowe (źródło 3). Zazwyczaj stosuje się klonazepam, związek chemiczny z grupy benzodiazepin, stosowany jako lek psychotropowy o silnym i długotrwałym działaniu przeciwdrgawkowym i przeciwlękowym.

Dziwne, często powtarzające się sny

Oprócz samego uczucia spadania, czyli opisanego wcześniej zrywu mioklonicznego, wiele osób regularnie wybudza się w środku nocy z powodu złych snów, a czasami przerażających koszmarów. Często są to marzenia senne o powtarzającej się tematyce. Czemu tak się dzieje? Otóż, tego rodzaju sny nie pojawiają się bez powodu! Niezaprzeczalny jest fakt, iż sny bywają nie tylko wyrażeniem naszych najbardziej ukrytych pragnień, ale dość często podsuwają nam ważne odpowiedzi na nurtujące nas pytania, a także podpowiadają nam możliwe rozwiązania życiowych problemów. Jeśli sami nie jesteśmy w stanie zrozumieć co takiego stara się nam podpowiedzieć nieświadoma część naszego umysłu, koniecznie powinniśmy sięgnąć po dobry sennik. Tego rodzaju książka nie tylko tłumaczy symbolikę snów, ale także stanowi doskonałe narzędzie do głębszego i konstruktywnego wzglądu we własny umysł!

Bibliografia:

1 - WP Zdrowie - Zryw miokloniczny – co warto wiedzieć?

2 - Sleep Foundation - Hypnic Jerks;

3 - mp.pl - Co to są mioklonie i jakie są ich przyczyny?

4 - Medonet - Przed zaśnięciem czujesz, że spadasz? Skąd się to bierze?