Nauka: mamy duży wpływ na długość naszego życia!

Czy wiesz czym są tak zwane telomery? Otóż są to niekodujące sekwencje, znajdujące się na końcach chromosomów komórek eukariotycznych, czyli takich komórek, których jądro jest ograniczone otoczką i zawiera DNA z histonami upakowane w chromosomy.

Długość telomerów wyznacza długość naszego życia

Aby życie było możliwe, komórki żywych organizmów regularnie się dzielą i tym samym replikują. Ponieważ jedną z podstawowych funkcji telomerów jest zabezpieczenie chromosomów przed stopniową degradacją w efekcie procesów replikacji, przy każdym podziale komórkowym ludzkie telomery ulegają skróceniu, w efekcie czego ich aktualna długość zależy od wieku komórki, rozumianego jako ilość przebytych podziałów. Im komórka jest „starsza”, tym więcej przebyła podziałów i tym krótsze są obecne w niej telomery. Nie martw się, jeśli nie wiesz co to wszystko dokładnie oznacza, gdyż najistotniejszym faktem jest w tym wszystkim to, że od długości telomerów w dużej mierze zależy długość pozostałego nam… życia!

Każdy z nas ma nieco inne telomery

Każdy z nas rodzi się z nieco inną długością telomerów, co teoretycznie oznacza, że długość naszego życia jest z góry indywidualnie określana dla każdego z nas. Naukowcy podkreślają, że to, jakiej długości są nasze telomery w chwili narodzin zależy nie tylko od genów, jakie otrzymujemy od naszych przodków, lecz także od tego co działo się z nami w matczynym łożysku - czyli także wpływ tak zwanych zmiennych wewnątrzmacicznych i ogólnego przebiegu ciąży ma w tym kontekście duże znaczenie. Czy nie dałoby się tych telomerów jakoś wydłużyć na życzenie ich posiadacza? Owszem, można to zrobić, gdyż naukowcy z Kalifornijskiego Uniwersytetu przeprowadzili 5-letnie badania, których wyniki jednoznacznie potwierdziły, że długość telomerów obecnych w ludzkich komórkach jest zależna od prowadzonego stylu życia i sposobu odżywiania się! Wyniki badań jasno pokazują, że na długość telomerów silnie wpływa to jak żyjemy i w jaki sposób się odżywiamy. Chcąc tego bardzo, możemy starzeć się dużo wolniej i cieszyć się dobrym zdrowiem przez długie lata!

Mamy spory wpływ na długość naszego życia

Choć badania przeprowadzono na osobach z rozpoznanym rakiem prostaty we wczesnym stadium rozwoju, to naukowcy są mocno przekonani, że wyniki mają zastosowanie również w odniesieniu do zdrowej populacji, gdyż, pomiary długości telomerów wykonywano na niezmienionych nowotworowo komórkach krwi obwodowej. Zaskakująco u osób, które w swoim życiu ograniczyły stres, zaczęły regularnie ćwiczyć i zdrowo się odżywiać, w ciągu 5 lat zaobserwowano wydłużenie się telomerów o około 10%, co w praktyce oznacza, że te osoby zamiast się zestarzeć, stały się młodsze! W grupie kontrolnej, której członkowie nie wprowadzili żadnych zmian stylu życia, w tym samym przedziale czasowym odnotowano skrócenie się telomerów o około 3%. To jednak jeszcze nie wszystko. Naukowcy doszli do wniosku, że większy stopień wydłużenia telomerów wystąpił u pacjentów, którzy wprowadzili więcej korzystnych zmian w swoim stylu życia, a to oznacza, że mamy bezpośredni wpływ na długość naszych telomerów! To szczególnie ważne odkrycie, ponieważ skracanie telomerów z upływem czasu wiązane jest także z pojawianiem się takich chorób jak osteoporoza, otyłość, cukrzyca, część nowotworów i niektóre choroby układu krwionośnego.

Ćwiczenia fizyczne wydłużają życie

Badacze przyjrzeli się telomerom od około 6 000 dorosłych osób, które wzięły udział w wieloletnim badaniu przeprowadzonym przez Centers for Disease Control and Prevention. Naukowcom udało się ustalić, że najkrótsze telomery występują u osób prowadzących sedentarny tryb życia, a ich średnia długość zwiększa się proporcjonalnie do podejmowanego regularnie wysiłku fizycznego. Największe korzyści z aktywności fizycznej - jeśli chodzi o wynikającą z niej powiększoną długość telomerów - mają osoby intensywnie ćwiczące od 150 do 200 minut tygodniowo, lub uprawiające mniej intensywną aktywność fizyczną, lecz przez większą ilość czasu. Wyniki badań wykazały, że ludzie, którzy regularnie wykonywali intensywne ćwiczenia fizyczne, posiadali telomery, których długość wskazywała na o wiele młodszy wiek biologiczny niż ich wiek metrykalny. Tego zjawiska absolutnie nie zaobserwowano u osób prowadzących sedentarny tryb życia. Zauważono także, że osoby regularnie ćwiczące fizycznie od wielu lat, nie tylko są zdrowsze i czują się o wiele lepiej, ale także wyglądają o wiele młodziej niż inne osoby w tym samym wieku, lecz nie ćwiczące.

Dieta a długość telomerów

Tradycyjna dieta śródziemnomorska charakteryzuje się wysokim spożyciem warzyw, owoców, orzechów, roślin strączkowych, ziaren (głównie nierafinowanych), oliwy z oliwek, oraz niskim spożyciem nasyconych lipidów. Do tego zawiera sporo ryb i mało produktów mlecznych, mięsa i drobiu. Charakterystyczne dla tego sposobu odżywiania się jest regularne spożywanie małych ilości wina wraz z głównymi posiłkami. Od lat naukowcy przyglądają się korzyściom zdrowotnym wynikającym ze stosowania takiej diety. Wyniki badań naukowych nad wpływem sposobu odżywiania się na długość telomerów jasno wykazują ścisły związek pomiędzy zdrowym sposobem odżywiania się, a wydłużonymi telomerami. Wyniki badań opublikowano w roku 2014. Naukowcy wówczas wykazali, że ściślejsze przestrzeganie diety śródziemnomorskiej wiąże się z dłuższymi telomerami, co jednoznacznie potwierdza korzyści płynące z przestrzegania diety śródziemnomorskiej! Badania te przeprowadzono na dużą skalę, a brało w nich udział niemalże 5000 zdrowych kobiet w różnych przedziałach wiekowych.

Bibliografia: UCSF - Lifestyle Changes May Lengthen Telomeres, A Measure of Cell Aging Scientific Reports - The known genetic loci for telomere length may be involved in the modification of telomeres length after birth Time - Exercise Makes You Younger at the Cellular Level The bmj - Mediterranean diet and telomere length in Nurses’ Health Study: population based cohort study