Mandala - Co to takiego? Dlaczego warto rysować mandale?

Mandala — Co to takiego?

Mandala jest zarówno dziełem artystycznym, jak duchowym symbolem — stosowanym najczęściej w Buddyzmie i Hinduizmie. Spotyka się ją również w innych religiach i starożytnych kulturach, w tym u rdzennych Amerykanów i u australijskich Aborygenów. Tworzenie wspomnianych wzorów jest często świętym procesem, którego ukończenie może zająć tygodnie, a czasami o wiele dłużej.

Święte rysunki symbolizują zarówno zewnętrzną, jak i wewnętrzną część wszechświata. To terapeutyczne dzieła sztuki, które mogą pomagać w medytacji, uzdrowieniach i rozwoju duchowym.

Wywodzące się ze słowa „mandra” (tł. pojemnik esencji), określenie Mandala oznacza święty krąg. Koło jest bowiem w większości kultur postrzegane jako magiczna forma, bez początku i końca, podobnie jak wszechświat, który wydaje się być nieskończony. W rzeczywistości w sanskrycie termin ten wskazuje na wszystko, co jest okrągłe, lub kuliste. Powiada się, że ten krąg lub tak zwany „pojemnik esencji” przedstawia jedność, zdrowie, integralność, harmonię i pełen cykl życia. Powiada się także, że symbolizuje bycie tu i teraz, podążanie z nurtem bez stawiania nienaturalnego oporu oraz introspekcję.

W tradycji tantrycznej wspomniane symbole często odnoszą się do świętej przestrzeni, która może być zarówno okrągła, kwadratowa, jak również dowolnego innego kształtu. Bóstwa są zapraszane do wejścia w tę przestrzeń, za pomocą przeznaczonych do tego celu mantr. Centralny punkt dzieła jest określany jako „nasienie”. Skąd ten pomysł? Otóż to właśnie z niego powstają zarówno symetryczne kształty rysunku, jak i całe istnienie, które dzieło symbolizuje w swoich liniach i kolorach. Medytacja nad centrum takiego dzieła pomaga zrozumieć jego bogatą symbolikę i czerpać wiedzę z tego wyjątkowego przekazu.

Klasycznym wzorem jest kwadrat z czterema „bramami” zawierający okrąg. Często główny wzór bywa otoczony zewnętrznym kręgiem. Taką geometrię spotykamy najczęściej w starożytnych dziełach. Rysunek może być wypełniony wszelkiego rodzaju figurami geometrycznymi, świętymi postaciami, kwiatami i w sumie wszystkim, co przyjdzie na myśl jego twórcy.

Wzory można tworzyć na różne sposoby. W grę wchodzi rysowanie, malowanie, bądź wycinanie z papieru, kartonu, a także haftowanie na tkaninach. Tybetańscy mnisi mają zwyczaj tworzenia ogromnych Mandali z pojedynczych ziaren piasku. Jest to bardzo uciążliwa praca, a pomimo tego, zgodnie z tradycją, po ukończeniu dzieła jest ono rytualnie niszczone. Piasek jest zamiatany w stos, a następnie wysypywany do strumienia wody. Uważa się, że w ten sposób błogosławieństwa i nauki rozprzestrzeniają się na cały świat.

Kształty i kolory zależą od celu, któremu mają służyć

Kształty i kolory są ściśle zależne od celu, jakiemu dane dzieło ma służyć. Istnieją symbole, które rzekomo leczą z chorób, inne odganiają złe mocy, a jeszcze inne pomagają w medytacji. Ilość możliwych do stworzenia kombinacji, zarówno wzorów, jak i kolorów, jest zatem praktycznie nieograniczona.

Klasyczne tybetańskie geometrie

Klasyczna tybetańska Mandala bywa często narzędziem służącym do zdobywania, bądź poszerzania mądrości i współczucia. Ogólnie jest ona ściśle zrównoważoną, geometryczną kompozycją (źródło 1). W Buddyzmie tybetańskim wspomaga ona osoby poszukujące oświecenia na ich długiej i trudnej ścieżce. Mnisi medytują wizualizując ją jako trójwymiarowy pałac. Bóstwa w nim przebywające symbolizują poglądy filozoficzne i służą jako wzory do naśladowania. W klasycznej buddyjskiej kolorystyce często spotykane są następująca barwy:

• Biały: leczy ignorancję i zamienia ją w akceptację, czystość i mądrość;
• Żółty: leczy dumę i zamienia ją w jedność, współczucie i obfitość;
• Zielony: leczy zazdrość i zamienia ją w bezwarunkową miłość, zrozumienie i spełnienie;
• Niebieski: leczy gniew i zamienia go w autorefleksję, wyrażanie siebie i intuicyjne postrzeganie;
• Czerwony: leczy przywiązania i strach i zamienia je w pewność siebie, wolność i moc.

Czy święte symbole mogą uzdrawiać?

Czy rysowanie określonych wzorów, lub przyglądanie się im może rzeczywiście poprawić nasze zdrowie? Powiada się, że jak najbardziej! Obecnie jest powszechnie stosowana jako forma terapii artystycznej, lub medytacji. Okazuje się niezmiernie pomocna w pracy z osobami uzależnionymi, cierpiącymi na choroby psychiczne i inne wyniszczające organizm poważne problemy ze zdrowiem. Uzdrawiająca moc geometrycznych kształtów w dużej mierze zależy od zawartej w danym dziele sztuki symbolice. Nie każda Mandala posiada silny potencjał uzdrawiania, pomimo, iż większość odpowiednio dobranych wzorów może rzeczywiście okazać w tym pomocna.

Skąd się bierze uzdrawiający potencjał omawianych tutaj świętych symboli? Generalnie wszelkie tego typu wzory umożliwiają Twojemu kreatywnemu umysłowi oderwać się od ograniczeń umysłu analitycznego. Krótko mówiąc, Twoja kreatywność pozbywa się wszelkich granic! To bardzo ważne, aby osiągnąć niektóre cele, zarówno terapeutyczne, jak i związane z rozwojem osobistym. Uważa się, że kiedy tworzysz, kolorujesz lub patrzysz na te charakterystyczne wzory, podświadomie programujesz umysł, aby przyjął esencję ich symboliki. Jak powszechnie wiadomo i co zostało wielokrotnie udowodnione przez współczesną naukę, niektóre symbole są głęboko zakorzenione w naszych umysłach, przez co mogą na nas silnie wpływać.

Bogata symbolika linii, wzorów i oznaczeń, jakie znajdują się na Mandalach, skłoniło wielu psychologów, również tych bardziej wybitnych, takich jak przykładowo Carl Jung, do zbadania jej świętego przekazu i potencjału uzdrawiania. Jung z powodzeniem stosował te wzory i symbole w celach terapeutycznych (źródło 2). Zalecał swoim pacjentom tworzyć własne dzieła. Potwierdził on ponadto to, co starożytni mnisi wiedzieli już tysiące lat temu: znaczenie symboli może być podświadomie dekodowane i przyswajane przez umysł jednostki, wywołując uzdrowienie i autorefleksję.

Jak korzystać z uzdrawiających symboli?

Aby użyć Mandali do zdobycia, lub wzmocnienia wewnętrznej mądrości i świadomości, najlepiej jest wybrać najbardziej pasujący do wyznaczonego celu wzór. Jak to zrobić? To nie jest trudne! Przypatrz się wzorom i ich kolorystyce. Zauważ, jaki rodzaj uczuć przeważa w Tobie, gdy się na nie patrzysz. Nie śpiesz się z decyzją, ale też nie analizuj kształtów i kolorów. Wyboru powinna dokonać Twoja nieanalityczna część umysłu. Jeśli patrząc się na wzory odczuwasz pozytywne emocje, oznacza to, że ich symbolika może Ci naprawdę pomóc.

Uzdrawianie poprzez medytację

Medytacja z Mandalą pomaga oczyścić i rozjaśnić umysł. Celem tej praktyki jest zachowanie spokoju i skupienie się na czynności, która rozbudzi Twoją duchową esencję. Pozostawiając na boku codzienne konflikty, problemy i zmartwienia, poświęcisz odrobinę swojego cennego czasu na relaks i uporządkowanie całego mentalnego chaosu.

Wybrany przez Ciebie wzór — może on być oczywiście dziełem utworzonym i pokolorowanym własnoręcznie — powinien zostać umieszczony tuż przed Tobą, na wysokości oczu, na stole, lub krześle. Usiądź przed rysunkiem w wygodnej pozycji, na podłodze lub tam, gdzie czujesz się najlepiej.

Zamknij oczy, skoncentruj się na oddechu. Nie reaguj na poszczególne myśli. Nie sposób ich zatrzymać. Pozwól, aby myśli w naturalny sposób pojawiały się i znikały, lecz nie przywołuj ich, ani nie neguj ich istnienia. Nie wyłapuj żadnej z nich i nie koncentruj na nich swojej uwagi. Niech sobie zwyczajnie płyną, jak chmury na niebie, bądź jak obrazy na kinowym ekranie. Kiedy się już nieco uspokoisz i osiągniesz medytacyjny stan umysłu, otwórz delikatnie oczy i zacznij patrzeć na Mandalę, skupiając delikatnie wzrok na samym środku rysunku. Pozwól, aby nastąpiła naturalna wymiana energii pomiędzy dziełem, a Tobą. Obserwując wzory i kolory, pozostań w stanie medytacyjnej kontemplacji dzieła przez kilka minut. Nie przesadzaj. Na początek wystarczy około 5-8 minut dziennie takiej medytacji. Stopniowo, co 3-4 tygodnie, możesz wydłużać ten czas o kilka minut wedle własnego uznania.

Jak prawidłowo narysować Mandalę?

Rysowanie Mandali może początkowo sprawiać wrażenie czegoś bardzo skomplikowanego. Na szczęście dzieje się tak tylko wówczas, gdy wcześniej nigdy tego nie robiliśmy. W rzeczywistości jest to dość prostą czynnością, choć wymaga odrobiny skupienia. Ale, po co w ogóle tworzyć te wzory? Otóż jest ku temu kilka istotnych powodów. Po pierwsze już samo skupienie się na rysowaniu symetrycznych kształtów działa na nas terapeutycznie. Koncentrując się na wzorach i kolorach, które powinny być wykonane w zachowaniem odpowiednich proporcji i symetrii, pozwolisz umysłowi oderwać się od codziennych zmartwień. Zrelaksujesz się, Twój nastrój się poprawi, a przy tym może odkryjesz drzemiącego w Tobie artystę!

Do narysowania wzorów będą Ci potrzebne przede wszystkim ołówek, linijka, cyrkiel i kątomierz. Po wstępnym utworzeniu kontur kształtów możesz potrzebować dodatkowych akcesoriów, w zależności od tego, czy będziesz kolorować wzory oraz od techniki kolorowania, jaką wybierzesz dla swojego dzieła.

Szczegółowe instrukcje utworzenia przykładowej Mandali krok po kroku znajdziesz tutaj.

Jak kolorować narysowane wzory?

Kolorowanie utworzonych wzorów może okazać się czynnością podobnie relaksującą, jak rysowanie całości od podstaw.

Jeśli nie czujesz się na siłach aby narysować własny wzór, spróbuj zabrać się za kolorowanie gotowych szkiców. Mnóstwo gotowych do kolorowania kontur świętych symboli znajdziesz tutaj.

Jakich kolorów najlepiej używać? Co do tego nie ma sztywnych reguł. Intuicja raczej podpowie Ci, jakie kolory są najbardziej właściwe dla Twojego celu.