Bitwa powietrzna nad Norymbergą w 1561 roku? Propaganda, UFO, zbiorowa halucynacja, czy siły nadprzyrodzone?

14 kwietnia 1561 roku, o świcie, mieszkańcy Norymbergi byli świadkami niezwykłego i przerażającego zjawiska na niebie. Według zachowanych relacji, całe wydarzenie przypominało powietrzną bitwę, trwającą ponad godzinę.

Wczesnym rankiem, między godziną 4 a 5, w blasku wschodzącego słońca pojawiły się na niebie dwie krwistoczerwone półkule, przypominające kształtem księżyc w ostatniej kwadrze. Następnie ukazał się okrągły, metaliczny i częściowo matowy obiekt. Chwilę później na niebie zaczęły się pojawiać kolejne kule – dziesiątki obiektów uformowanych w linie i kwadraty, niektóre przemieszczające się pojedynczo.

Wśród nich dostrzeżono również czerwone krzyże oraz charakterystyczne pasy, które rozszerzały się ku tyłowi i zwężały ku przodowi. Obok kul i krzyży widziano także długie rury, a w ich wnętrzu – kolejne poruszające się obiekty.

Zgromadzeni świadkowie obserwowali, jak obiekty zaczynają walczyć między sobą. Kule poruszały się w różnych kierunkach – jedne atakowały z lewej i prawej strony horyzontu, inne zbliżały się do słońca. Po długiej walce wiele z tych obiektów miało spaść na ziemię i spłonąć, wytwarzając gęste kłęby dymu.

Na zakończenie tego niepokojącego spektaklu, na niebie miała pojawić się czarna, masywna włócznia – bardzo długa i gruba, co tylko spotęgowało lęk mieszkańców. 

Całe zjawisko odebrano jako objawienie sił nadprzyrodzonych, wzbudzające trwogę i religijne refleksje. Dla wielu była to walka aniołów z demonami, dla innych – znak z niebios.

Aby upamiętnić to tajemnicze i niewytłumaczalne wydarzenie, jeszcze w tym samym miesiącu miejscowy artysta Hans Glaser opracował arkusz z drzeworytem, przedstawiający scenę oraz szczegółowy opis relacji świadków. To właśnie dzięki jego pracy przetrwał jeden z najbardziej zagadkowych epizodów w historii obserwacji nieba.

Tajemnicze zjawisko nad Norymbergą - UFO, czy anioły i demony?

Dla ufologów ulotka norymberska z 1561 r. stanowi cenną wskazówkę, lub nawet dowód, rzekomych wizyt UFO w dawnych czasach. Tłem tego są historyczne zapiski licznych relacji świadków.

Tajemnicze wydarzenie nad Norymbergą i jego opis uwieczniony w arkuszu Glasera były zupełnie nieznane aż do XX wieku, gdy to dzieło pojawiło się w książce Carla Junga – „Nowoczesny mit. O rzeczach widywanych na niebie”. Niedawno objawienie to zostało sklasyfikowane przez wielu specjalistów jako wiarygodna obserwacja UFO, a niektórzy określają go mianem „Bitwa UFO nad Norymbergą”. Nie brakuje też zwolenników nieco innej teorii, którzy tkwią w przekonaniu, iż tajemnicze zjawisko nad norymberskim niebem było objawieniem sił nadprzyrodzonych - walką aniołów z demonami.

Głosy sceptyków

Meteorolodzy dostrzegają w arkuszu Glasera artystyczną interpretację naturalnego zjawiska aureoli. Sceptycznie nastawieni historycy traktują raport sporządzony przez artystę Hansa Glasera jako pogłoskę ozdobioną religijnymi interpretacjami i ostrzeżeniami. Zwracają uwagę na dwie istotne nieścisłości w drzeworycie Glasera. Po pierwsze nie jest jasne, dlaczego w przedstawieniu miasta brakuje słynnego Zamku Cesarskiego, choć za życia artysty był on herbem Norymbergi. Po drugie w dziele znajduje się „św. Leonhard ”, pomimo, iż został całkowicie zniszczony w pożarze w 1508 r. i odbudowany dopiero w 1560 r. 

Zgodnie z zapiskami, Hans Glaser przebywał w Norymberdze w latach 1540-1571; musiał zatem znać to historyczne wydarzenie. Zdaniem niedowiarków, ulotka norymberska łączyła kilka wydarzeń i naturalnych zjawisk meteorologicznych, które miały miejsce w różnych okresach. Tekst, ozdobiony ostrzeżeniami religijnymi, sugeruje, że Hans Glaser najwyraźniej nigdy nie był naocznym świadkiem zjawiska, ale raczej zaczerpnął wiedzę o nim z plotek.

Zdaniem niektórych sceptyków, 14 kwietnia 1561 r. mieszkańcy Norymbergi ulegli zbiorowej halucynacji. Jest to jednak mało prawdopodobne, gdyż obserwacja trwała około godziny - dość długo jak na zbiorową halucynację, a na dodatek jej świadkami było tysiące osób, przebywających w oddalonych od siebie miejscach.

Wnioski

Choć relacja Hansa Glasera fascynuje zarówno zwolenników teorii o dawnych wizytach UFO, jak i tych, którzy doszukują się w niej religijnego przesłania, nie sposób pominąć szerszego kontekstu kulturowego i historycznego, w jakim powstała. W XVI wieku Europa była pogrążona w religijnych napięciach, reformacji i strachu przed nadchodzącym końcem świata. W tym okresie niebo traktowano nie tylko jako przestrzeń fizyczną, ale i duchową – miejsce, z którego mogą przyjść boskie znaki, kary lub zapowiedzi apokalipsy.

W rzeczywistości, norymberska ulotka Hansa Glasera nie jest jedyną swego rodzaju. Jak się bowiem okazuje, w XV i XVI wieku ulotki z doniesieniami o rzekomych „cudownych znakach” i „niebiańskich spektaklach” były szeroko rozpowszechnione i cieszyły się dużą popularnością wśród ludności.

Wśród badaczy tajemniczego zjawiska są też zwolennicy teorii, zgodnie z którą ulotka przedstawiająca niezwykłe wydarzenie powstała w efekcie propagandy kościelnej. Jej celem miało być zastraszanie grzeszników niebiańskimi znakami, wzbudzanie poczucia winy, zachęcanie do pokuty i religijnego nawrócenia.

Źródła

• Glaser, Hans. Flugblatt über die Himmelserscheinung über Nürnberg, 1561. Zentralbibliothek Zürich.
• Jung, Carl Gustav. Ein moderner Mythus: Von Dingen, die am Himmel gesehen werden. Zürich: Rascher Verlag, 1958.
• Jung, Carl Gustav. Flying Saucers: A Modern Myth of Things Seen in the Skies. Princeton University Press, 1979.
• Vallée, Jacques. Passport to Magonia: From Folklore to Flying Saucers. Chicago: Regnery, 1969.
• Clarke, David. How UFOs Conquered the World: The History of a Modern Myth. Aurum Press, 2015.
• Colavito, Jason. Artykuły krytyczne o „niebiańskich bitwach” i interpretacjach zjawisk historycznych.
• Shough, Martin. Analizy dawnych obserwacji atmosferycznych i ich reinterpretacje w świetle współczesnej meteorologii.
• Meteorological Magazine. Zjawiska halo, parhelia i inne anomalie atmosferyczne.
• Ancient Origins. „The 1561 Celestial Phenomenon over Nuremberg”. Opracowanie popularnonaukowe.
• Atlas Obscura. „The UFO Battle Over Nuremberg”. Artykuł kulturowy nt. interpretacji wydarzenia z 1561 roku.