Dybuk - Co to za byt?
W przeciwieństwie do demonów, które nigdy wcześniej nie były ludźmi, określenie dybuk nawiązuje do złośliwego ducha zmarłej osoby. Dybuk przejmuje kontrolę nad ciałem żyjącego człowieka, a powodów do tego może mieć wiele. Zazwyczaj złośliwemu bytowi chodzi o niedokończone za życia sprawy, na których sfinalizowaniu bardzo mu zależy.
Dawniej, wiara w dybuki powszechna była głównie wśród Żydów, zwłaszcza środkowoeuropejskich, począwszy od epoki talmudycznej. Specyficzny termin „dybuk” pojawił się jednak dopiero w XVII wieku, a wówczas wiara w dybuki stała się niezwykle powszechna. Pomimo wzajemnej izolacji kulturowej współżyjących środowisk, żydowskie opowiadania o dybukach wywarły istotny wpływ na ludowe wierzenia chrześcijan.
Słynna sztuka S. Ansky'ego - „Dybuk” (1914 r.) mocno spopularyzowała termin odnoszący się do złośliwego ducha. Wspomniane dzieło opowiada o kobiecie opętanej przez dybuka.
Co ciekawe, najwięcej znanych przypadków opętania przez dybuka dotyczy kobiet. Szczególna odmiana dybuka opanowywała niektóre kobiety. Nie był on duszą zmarłego człowieka, lecz demonem, który opanowaną kobietę stopniowo przemieniał w czarownicę.
Opętanie przez dybuka – Jak je rozpoznać?
Opętanie przez dybuka stopniowo, ale radykalnie, zmienia ciało i usposobienie gospodarza. Duch przemawia jego ustami, lecz własnym głosem.
W przeciwieństwie do opętania demonicznego, w którym demon jest oddzielnym bytem, dybuk dąży do stopniowego przejęcia kontroli nad zachowaniem i zwyczajami swojego gospodarza. Duch pragnie stać się człowiekiem, którym był za życia. Dla przykładu, jeśli dybuk był samotnikiem, jego gospodarz zacznie izolować się od przyjaciół i rodziny, tak aby Dybuk mógł egzystować w znanych mu za własnego życia okolicznościach. Osobowość gospodarza z czasem może się całkowicie zmienić, aby bardziej dopasować się do przyzwyczajeń dybuka.
Jak wypędzić dybuka?
Ponieważ dybuk był za życia człowiekiem, czasami egzorcysta może starać się nawiązać z nim kontakt i poprosić złego ducha o odejście. Jednak, dybuk nie jest zobowiązany do bezwzględnego wykonywania poleceń egzorcysty i może postanowić odejść, lub też pozostać w ciele człowieka tak długo, jak tylko zechce. Egzorcysta może starać się udobruchać ducha i pomóc mu w osiągnięciu celów, aby ten zostawił człowieka w spokoju. Czasami jest to jedyne możliwe rozwiązanie.
Doświadczony egzorcysta może przeprowadzić specjalny obrzęd, dzięki któremu dybuk zazwyczaj opuszcza ciało przez mały palec u nogi. Jednak, aby dybuk uzyskał spokój i nie dążył do opanowania kolejnych osób, należy go w trakcie egzorcyzmów namówić do ujawnienia swojego imienia i przeprowadzić tikun (naprawę) poprzez poczęstunek wiernych alkoholem przez rodzinę ujawnionego dybuka.
Powszechnie znane przypadki opętania przez dybuka
W XVIII wieku mieszkająca w Polsce kobieta pochodzenia żydowskiego została opętana przez dybuka. Duch przemawiał poprzez jej ciało płynnie i biegle po polsku, który nie był językiem ojczystym kobiety i nie była ona w stanie samodzielnie się nim posługiwać. Podczas mówienia dybuk sprawiał swojej ofierze ogromny ból. Nie pozwalał się modlić, ani wykonywać jakichkolwiek rytuałów mających na celu jego wypędzenie.
Rabini podjęli trzy próby uwolnienia kobiety od dybuka. Pierwszy rabin wręczył jej specjalny amulet ochronny, który kobieta miała nieustannie nosić. Drugi wyrecytował kilka modlitw. Oba egzorcyzmy działały jedynie przez kilka dni, po czym dybuk znów opanowywał ciało kobiety. Trzeci egzorcyzm był dość osobliwy i skuteczny. Opętana kobieta poprosiła o zapalenie lamp i wołała, że musi być wielką grzesznicą, skoro przechodzi tak okrutne cierpienia. Nagle nad synagogą rozległ się bezcielesny głos. Świadkowie egzorcyzmu rozpoznali, że był to głos słynnego rabina, zmarłego kilka lat wcześniej. Głos stanowczo orzekł, że kobieta nie jest grzesznicą, wyzdrowieje i urodzi syna. Przepowiednia rabina się sprawdziła.
Inny dobrze znany przypadek opętania przez dybuka dotyczy Eidel, córki żydowskiego rabina Szaloma Rokacha z Bełza. Eidel była niezwykle inteligentną kobietą. Stała się szanowaną nauczycielką i podziwiano jej mądrość. Bracia Eidel twierdzili, że siostra została opętana przez ducha ich zmarłego ojca i to właśnie w ten sposób zdobyła swoją niezwykłą mądrość. Bracia kobiety podjęli próbę egzorcyzmów, a wówczas głos ich ojca emanował z Eidel, wykrzykując niektóre z ich wstydliwych grzechów. Synowie jednak kontynuowali rytuał i udało im się skłonić ducha ojca do opuszczenia ciała kobiety. Egzorcyzmy i związane z nimi wydarzenia sprawiły, że Eidel pozbyła się nie tylko dręczącego ją ducha, ale również zdrowia psychicznego.
Współczesny film o dybuku - Historia oparta na faktach!
Kronika Opętania to oparty na prawdziwej historii horror. Podczas weekendowej wyprzedaży, Clyde Brenek kupuje swojej córce Em tajemnicze drewniane pudełko.
W domu dziewczynka otwiera je, a w jego wnętrzu znajduje zagadkowe przedmioty. Od tej pory zachowanie dziewczynki ulega zmianom i wzbudza coraz to większy niepokój osób bliskich i przyjaciół. Aby odkryć prawdę, ojciec Em postanawia zapoznać się z mistycznymi rytuałami mitologii żydowskiej, której częścią jest tajemniczy Dybuk.