Uzależnienie od alkoholu wśród seniorów: Ukryta epidemia starzejącego się społeczeństwa

Jak wygląda problem uzależnienia od alkoholu wśród osób starszych?

Z przeprowadzonych badań wynika, że alkoholizm wśród osób starszych jest powszechnym problemem. Dotyczy on zarówno kobiet, jak i mężczyzn.

Podeszły wiek jest trudny, ponieważ człowiek doświadcza samotności, swych słabości oraz nieuchronnego przemijania. Niestety coraz większy odsetek seniorów boryka się z niską emeryturą, samotnością czy bezsilnością. Alkohol staje się dla nich środkiem, który pomaga poradzić sobie z rozgoryczeniem. Osoby starsze, które mieszkają ze swoimi dziećmi bądź są przez nie zaopiekowane, znacznie rzadziej sięgają po alkohol.

Problem alkoholowy pojawia się najczęściej w chwilach smutku, samotności czy poczucia bycia niepotrzebnym. Warto pamiętać, że wielu emerytów systematycznie przyjmuje leki, co stwarza niebezpieczeństwo w połączeniu z alkoholem. Co ważne, choroby, które się pojawiają wraz z nadużywaniem alkoholu, często mylone są z medycznymi dolegliwościami. Dodatkowo przypisywane są podłożu psychicznemu takiemu jak: bezsenność, niedożywienie czy niewydolność krążeniowa.

Typowym objawem nadużywania alkoholu są przede wszystkim zaburzenia poznawcze, które mogą powodować otępienie. Warto również mieć na uwadze, że pogarszający się słuch, wzrok czy pamięć działają destruktywnie na osoby starsze. Obniżają ich samopoczucie oraz samoocenę. Chcąc zagłuszyć negatywne myśli, osoby starsze sięgają po alkohol, a uzależnienie się pogłębia. 

Jakie są powody, dla których osoby starsze sięgają po alkohol?

Alkohol i emeryci to niebezpieczne połączenie. W tej grupie wiekowej są osoby, które wcześniej sporadycznie spożywały napoje procentowe, jednak w wieku emerytalnym zaczęły robić to częściej. To również seniorzy, którzy już wcześniej spożywali alkohol i kontynuują to na emeryturze. Po mocne trunki sięgają z różnych przyczyn, najczęściej jest to podłoże psychiczne.

Osoby aktywne zawodowo przechodzą na zasłużoną emeryturę i odpoczynek. Z pozoru coś, co wydawało się wyczekiwanym etapem życia, w pewnym momencie staje się uciążliwe i trudne do zniesienia. Dzień staje się długi i pusty, ponieważ wcześniej był wypełniony obowiązkami zawodowymi, teraz zaś pojawiła się przestrzeń wolnego czasu, która stopniowo zaczyna doskwierać.

Innym podłożem jest samotność i uczucie pustki. Człowiek jest istotą społeczną, która potrzebuje kontaktu z drugą osobą. Izolacja również jest powiązana z przejściem na emeryturę. Status pracownika to pełnienie konkretnej funkcji w społeczeństwie, poczucie przynależności oraz bycia potrzebnym. To również stały kontakt z innymi ludźmi. Wraz z przejściem na emeryturę wiele osób czuje, jakby nagle wysiedli z pędzącego pociągu. Często zdarza się, że seniorzy popadają w dezorientację co do dalszych planów życiowych. Powstaje uczucie pustki, której nie są w stanie wypełnić.

Osoby starsze często mają swój wąski krąg przyjaciół, którzy wraz z wiekiem borykają się ze znacznymi problemami zdrowotnymi bądź umierają. Takie sytuacje również działają przygnębiająco. Brak codziennej aktywności oraz niemożność spożytkowania nadmiaru wolnego czasu skutkuje obniżeniem nastroju, smutkiem, poczuciem bezsilności czy bycia niepotrzebnym. Taki stan zazwyczaj przeradza się również w depresje.

Wymienione wyżej czynniki znacząco wpływają na chęć sięgnięcia po alkohol. Osoby starsze szukają ukojenia, rozrywki czy chwili zapomnienia. Seniorzy nie zawsze potrafią sobie poradzić z codziennością, a przybici swoją bezradnością, często miewają problemy z prostymi czynnościami, np. posprzątaniem mieszkania. Warto pamiętać, że nie każdy emeryt radzi sobie z technologią, stąd też dla wielu z nich rozmowy online stanowią duże wyzwanie.

Jak można zapobiec uzależnieniu i co zrobić, gdy za późno się zorientujemy?

Osoby starsze potrafią doskonale maskować swój problem, zrzucając pewne objawy na karb swojego wieku.

Znaczącą rolę odgrywa tutaj kontakt, opieka i przede wszystkim uwaga poświęcona seniorom. Muszą czuć się wartościowi i przede wszystkim potrzebni. Regularny kontakt, zwłaszcza osobisty pozytywnie wpływa na samopoczucie osób starszych. W sytuacji, kiedy emeryci spędzają samotnie większość dnia, wówczas ważna jest obserwacja otoczenia, np. współmałżonka, dzieci czy przyjaciół. Takie symptomy jak: częste zmiany nastroju, utrzymująca się irytacja, niewyjaśnione urazy lub siniaki, nerwowość czy drżenie ciała powinny wzbudzić czujność i być powodem do wnikliwej obserwacji seniora.

Niepokój i obawy wzbudzają również sytuację, kiedy osoba starsza po spożyciu alkoholu nagle staje się szczęśliwa i zadowolona. Wcześniej występujące symptomy ustępują, natomiast pojawia się znaczna poprawa nastroju. W sytuacji, kiedy problem dostrzeżony zostaje zbyt późno, wówczas warto w spokojnej i przyjaznej atmosferze porozmawiać z osobą uzależnioną i zaproponować leczenie alkoholizmu. Ważne, aby zachować spokój i dobierać przemyślane argumenty.  Takie konfrontacje bywają bardzo trudne, jednak warto rozmawiać, gdyż alkohol sieje spustoszenie w organizmie człowieka, zwłaszcza osób starszych.

Ważne, aby osoba, której dotyczy problem alkoholowy samodzielnie i w pełni świadomie zdecydowała się na leczenie uzależnienia w profesjonalnym ośrodku, w którym otrzyma pełne wsparcie i pomoc. To niezwykle istotne, gdyż silna chęć zerwania z nałogiem połączona z motywacją i wsparciem rodziny stanowi fundament walki o trzeźwe życie. 

Osoby starsze potrzebują uwagi i wsparcia. Często pozostawione same sobie szukają ukojenia w alkoholu. To niebezpieczne zjawisko, zważając na wiek oraz możliwe konsekwencje uzależnienia. Warto zatem reagować jak najszybciej.