Czym nie wolno popijać leków? Czarna lista napojów!

Większość osób przyjmuje leki popijając je tym, co akurat znajduje się w zasięgu ręki. Przeważnie jest to woda, ale czasami też sok, kawa, herbata, słodzony napój gazowany, a nawet… piwo! W rzeczywistości, mało kto zastanawia się nad możliwymi skutkami ubocznymi popijania preparatów leczniczych czym popadnie.

Czasami leki przyjmowane są z poranną kawą, wieczorną herbatką z cytryną, a nawet z napojem energetyzującym. Niestety, taki sposób łykania tabletek, czy też kapsułek, może nieść za sobą nieprzewidywalne i nieprzyjemne konsekwencje. Zdarza się bowiem, że w efekcie interakcji z danym napojem, przyjmowany preparat działa niewłaściwie, przez co pojawia się konieczność zmiany leku. W rzeczywistości jednak, pacjent nie zdaje sobie sprawy z tego, iż przyczyną takiej sytuacji może być popijanie leków nieodpowiednimi napojami.

To, czym popijamy leki ma ogromne znaczenie!

Niestety nie każdy o tym wie, ale to, czym popijamy leki, ma ogromne znaczenie. Dlaczego? Otóż, niektóre napoje mogą potęgować działanie przyjmowanych preparatów, inne zaś są w stanie ograniczać ich przyswajanie w przewodzie pokarmowym. W zależności od stosowanego leku, popijanie go płynem innym niż woda, niekiedy może nieść za sobą bardzo poważne konsekwencje.

Przed rozpoczęciem zażywania leków powinno się uważnie przeczytać ulotkę dołączoną do opakowania. Generalnie, jeśli lekarz, lub informacje widniejące w ulotce nie zalecają innego sposobu stosowania danego preparatu, przyjmowane leki doustne najlepiej popijać szklanką niegazowanej wody mineralnej o temperaturze pokojowej. Takie rozwiązanie jest najbezpieczniejsze, bo w żaden sposób nie zakłóca wchłaniania większości medykamentów doustnych. W rzeczywistości, niektóre leki wymagają wypicia większej ilości wody, inne mniejszej. Popijanie wspomaga uwalnianie zawartej w tabletce, czy kapsułce, preparatu leczniczego i przyspiesza jego przyswajanie przez organizm.

Czym nie wolno popijać leków?

Leków pod żadnym pozorem nie wolno popijać czym popadnie. Jeśli wiesz, że musisz przyjąć lek doustny w postaci kapsułki, czy też tabletki, postaraj się mieć dostęp do wody pitnej – najlepiej niegazowanej wody mineralnej. Zawarte w niektórych płynach substancje mogą wchodzić w interakcje chemiczne ze składnikami preparatów leczniczych. Może mieć to niemały wpływ na sposób wchłaniania się leku w układzie pokarmowym, przez co działanie preparatu może okazać się za mocne lub zbyt słabe.

Szczególnie niewskazane może okazać się popijanie leków alkoholem, kawą, herbatą, sokami cytrusowymi, mlekiem i energetykami z dodatkiem guarany.

Popijanie leków alkoholem

Poza oczywistym faktem, że leków nie wolno bezpośrednio popijać alkoholem, to w trakcie stosowania leków nie należy być pod wpływem tej używki. Powodów jest kilka.

Przede wszystkim alkohol, podobnie jak większość leków, jest metabolizowany w wątrobie. Popijanie medykamentów procentowymi napojami może sprawić, że leki i alkohol, będą walczyć ze sobą o enzymy odpowiadające za ich przemianę w organizmie. W efekcie, zarówno spożyty alkohol, jak i przyjęte leki, pozostaną w organizmie dłużej niż powinny, w większej ilości, w wyższym stężeniu.

W rzeczywistości, w zależności od ilości spożytego alkoholu oraz rodzaju przyjmowanych leków, etanol może zarówno znacząco wzmacniać działanie danego medykamentu, jak i zbytnio je osłabiać. Kiedy wchłanianie leku jest upośledzone, jego działanie może nie być skuteczne, ze względu na zbyt małą dawkę efektywną. Gdy wchłanianie jest podwyższone, działanie leku może okazać się zbyt silne i skutkować uciążliwymi objawami, zarówno somatycznymi, jak i psychicznymi.

Przyjmowanie niektórych leków (takich jak np. paracetamol) bezpośrednio z alkoholem, lub będąc pod jego wpływem, może skutkować nieodwracalnym uszkodzeniem wątroby (źródło 1)!

Czy leki można popijać kawą, lub naparami ziołowymi, takimi jak herbata?

Przyjmowanych leków pod żadnym pozorem nie powinno się popijać kawą, herbatą, czy też innymi naparami ziołowymi.

Kawa i herbata

Kawa, jak również herbata, zawierają w swoim składzie kofeinę, która może wchodzić w interakcje z różnymi lekami, w wyniku czego może nastąpić zaburzenie wchłaniania zawartych w nich substancji czynnych. Może to prowadzić do braku efektu leczniczego, lub do nadmiernie silnego działania danego preparatu.

W składzie kawy i herbaty obecne są garbniki, których interakcja z niektórymi lekami może być szczególnie niekorzystna dla pacjenta. Garbniki upośledzają wchłanianie alkaloidów i osłabiają skuteczność działania neuroleptyków (źródło 2).

Łączenie teofiliny z kofeiną pochodzącą z kawy, herbaty, coli lub napojów energetyzujących, może potęgować działanie leku i przyczyniać się do silnych bólów głowy, skurczów mięśni, uczucia niepokoju, zaburzeń rytmu serca, pobudzenia psychoruchowego, problemów ze snem.

Popijanie preparatów zawierających żelazo mocną herbatą może skutkować brakiem efektów w leczeniu niedokrwistości. Podobnie dzieje się w sytuacji popijania preparatów żelaza kawą (źródło 3).

Przyjmowanie leków, a inne napary ziołowe

Wielu pacjentów jest przekonanych, że ponieważ ziołowe napary są zdrowe, można popijać nimi leki. Niestety, takie rozumowanie jest błędne i może prowadzić do poważnych problemów ze zdrowiem. Dla prostego przykładu, dziurawiec wchodzi w silne interakcje z niektórymi lekami, między innymi upośledza działanie środków antykoncepcyjnych (źródło 4). Napary z surowców śluzowych, np. z nasion lnu, działając osłaniająco na błonę przewodu pokarmowego, skutecznie blokują przyswajanie niektórych preparatów leczniczych. W zależności od składu naparu ziołowego, oraz przyjmowanego leku, można spodziewać się różnego rodzaju interakcji oraz mniej lub bardziej poważnych konsekwencji. Dlatego, leków nie powinno się popijać naparami ziołowymi!

Czy leki można popijać sokiem?

Popijanie leków sokiem to bardzo zły pomysł! Zawarty w niektórych sokach owocowych kwas cytrynowy może wchodzić w niebezpieczne interakcje z niektórymi lekami (w tym z antybiotykami), osłabiając ich działanie, a tym samym zmniejszając skuteczność leczenia.

Bezwzględnie należy unikać popijania leków sokiem grejpfrutowym! Napój ten hamuje działanie enzymów biorących udział w metabolizowaniu niektórych leków, przez co nie ulegają one przemianom niezbędnym do ich prawidłowego wydalenia i zostają w organizmie na dłużej. Popijanie leków sokiem z grejpfruta może prowadzić do bardzo poważnych skutków (źródło 5).

Popijanie leków przeciwhistaminowych (np. astemizol) sokiem z grejpfruta, może przyczyniać się do powstawania zaburzeń rytmu serca. Popijanie tym sokiem leków stosowanych w leczeniu nadciśnienia – tak zwanych blokerów kanału wapniowego - może wywołać nadmierny spadek ciśnienia krwi oraz w konsekwencji bóle i zawroty głowy. Niebezpieczne może okazać się również popijanie tym sokiem cyklosporyny, gdyż może to prowadzić do nadmiernego wzrostu ciśnienia krwi oraz napadu drgawek!

Czy leki można popijać mlekiem?

Czy leki można popijać mlekiem? Okazuje się, że nie powinno się tego robić, głównie ze względu na obecność wapnia w tym napoju. Jony wapnia zawarte w mleku, jogurcie czy też kefirze, tworzą z niektórymi lekami nierozpuszczalne sole, przez co mleko niekorzystnie wpływa na przyswajalność niektórych medykamentów doustnych (źródło 6).

W szczególności, mlekiem nie wolno popijać antybiotyków, gdyż może to prowadzić do dużego spadku skuteczności ich działania. Ponieważ w trakcie leczenia antybiotykami zalecane jest picie jogurtów i kefirów, w przypadku stosowania preparatów wchodzących w interakcje z jonami wapnia, produkty mleczne należy spożywać zachowując odstęp dwóch godzin przed lub godziny po przyjęciu medykamentu. Podobnie sytuacja wygląda ze specyfikami stosowanymi w leczeniu osteoporozy. One także wchodzą w interakcję z jonami wapnia, przez co – popijane napojami mlecznymi - nie wykazują spodziewanego działania farmakologicznego/leczniczego.

Mleko zmniejsza kwasowość żołądka, co może prowadzić do przedwczesnego rozpadu preparatów dojelitowych. Popicie ich mlekiem może spowodować rozpuszczenie postaci leku we wcześniejszych odcinkach układu trawiennego, a także bolesne uszkodzenie błony śluzowej żołądka.

Popijanie leków napojem energetyzującym

Leków nie powinno się popijać napojami energetyzującymi, w szczególności takimi, które w swoim składzie zawierają guaranę. Guarana wchodzi w silne interakcje z wieloma lekami syntetycznymi — specyfikami zawierającymi efedrynę, środkami przeciwpadaczkowymi oraz innymi lekami oddziałującymi na mózg.

Bibliografia:

1 - Medical News Today - Is it safe to mix acetaminophen and alcohol?

2 - Apteka Gemini - Leki neuroleptyczne – jak działają i jakie skutki uboczne wywołują?

3 - Healthline - Do Coffee and Caffeine Inhibit Iron Absorption?

4 - ABC Zdrowie - Czy dziurawiec osłabia skuteczność tabletek antykoncepcyjnych?

5 - Medonet - Lekarze ostrzegają przed popijaniem leków sokiem grejpfrutowym;

6 - Poradnik Zdrowie - Antybiotyki - 11 rad jak brać antybiotyk, by był bezpieczny.