Hormony, które mają znaczenie przy odchudzaniu. Co warto o nich wiedzieć?
Pomimo racjonalnego sposobu odżywiania się, regularnych ćwiczeń i długotrwałych wyrzeczeń, wiele osób wciąż zmaga się z nadwagą. Taka sytuacja jest niestety możliwa. Jak się bowiem okazuje, ruch i niskokaloryczna dieta to nie wszystko, czego czasami potrzebujemy aby osiągnąć naszą wymarzoną sylwetkę. Bardzo ważną rolę odgrywają w tym procesie hormony.
Produkowane przez nasz organizm hormony mają istotny wpływ na jego funkcjonowanie. To od nich, w dużej mierze, zależy stan naszego zdrowia i samopoczucia, a także masa naszego ciała. Dość często zdarza się, że w dążeniu do uzyskania optymalnej wagi, pomijamy znaczenie hormonów, które w rzeczywistości mogą nas wspierać w tym procesie, lub silnie zakłócać jego przebieg.
W rzeczywistości, wpływ hormonów na odkładanie się tłuszczu w organizmie może być bardzo znaczący. Redukując codzienny stres, zdrowo się odżywiając i regularnie ćwicząc, możemy w dużej mierze wspierać pracę układu hormonalnego. Jednak, okazuje się, że niekiedy pomimo naszych starań, nie jesteśmy w stanie wpływać na poziom niektórych hormonów. Dzieje się tak, szczególnie wówczas, gdy nie wiemy, jak to wszystko działa. Zjawiska takie jak insulinooporność zdają się niweczyć wszelkie nasze starania. Za chwilę dowiesz się, co na temat radzenia sobie z hormonami - w naturalny sposób - mówią lekarze.
Hormony, które mają znaczenie w regulacji masy ciała
Hormony, których poziom może być istotny w regulacji masy ciała to:
- kortyzol;
- grelina;
- insulina;
- leptyna;
- neuropeptyd Y;
- estrogen;
- testosteron.
W następnej części artykułu przyjrzymy się po kolei każdemu z nich.
Kortyzol – Hormon stresu, który może skutecznie zakłócać Twoje próby odchudzania
Produkowany szczególnie w sytuacjach stresowych kortyzol jest hormonem, którego nadmiar w krwiobiegu może prowadzić do prób tak zwanego zajadania nerwów, czyli jedzenia w przesadnych ilościach w efekcie okoliczności, które wywołują u nas stres. Umiejętność radzenia sobie ze stresem ma zatem kluczowe znaczenie w dążeniu do optymalnej masy ciała. Dowiedz się, co Cię najskuteczniej uspakaja i wprowadź to w swoje codzienne życie. Może to być np. spacer, czy jakaś inna, bardziej intensywna forma ruchu, spokojna kąpiel w gorącej wodzie, lub spędzanie czasu na łonie natury (najlepiej bez telefonu i innych urządzeń.
Grelina
Grelina jest hormonem wydzielanym przez komórki żołądka, a w mniejszym stopniu również przez jelita, trzustkę, nerki, łożysko, tarczycę, przysadkę mózgową i podwzgórze. Potocznie nazywa się ją hormonem głodu. Jej produkcja jest wzmagana gdy żołądek jest pusty. Stopniowo ulega zmniejszeniu po spożyciu posiłku.
W żołądku grelina wydzielana jest bezpośrednio do naczyń krwionośnych. Im większe stężenie tego hormonu w krwiobiegu, tym większy głód odczuwamy.
Co istotne, na produkcję greliny wpływa również stres, dlatego umiejętność radzenia sobie z tym czynnikiem jest bardzo istotna w dążeniu do ograniczenia uczucia głodu i zmniejszenia masy ciała.
Insulina
Insulina umożliwia wchłanianie się cukru do komórek naszego ciała. W ten sposób otrzymują one paliwo, które pozwala im normalnie funkcjonować i spełniać swoje zadania.
Podwyższony poziom insuliny jest dla organizmu oznaką, że występuje w nim nadmiar cukru, który należy przekształcić w tłuszcz. Ten mechanizm z czasem sprawia, że nie tylko zwiększa się obwód naszej talii, ale również to, że komórki tracą wrażliwość na insulinę, co jeszcze bardziej sprzyja tyciu, gdyż coraz to większe ilości cukru nie są przyswajane przez komórki i muszą zostać przekształcone w tłuszcz. Powstaje zatem błędne koło!
Czy istnieje jakiś skuteczny, naturalny sposób na zwiększenie wrażliwości naszych komórek na działanie insuliny? Owszem! Najnowsze badania jednoznacznie potwierdzają, że regularne ćwiczenia fizyczne mogą okazać się w tym bardzo pomocne. Istotna jest również odpowiednia dieta, a przede wszystkim unikanie spożywania pozbawionych błonnika pokarmów bogatych w węglowodany. W zapobieganiu insulinooporności, a także w walce z tą dolegliwością, zalecana jest zatem dieta bogata w warzywa i produkty pełnoziarniste, naturalnie obfitujące w błonnik, który spowalnia i ogranicza przyswajanie cukrów w przewodzie pokarmowym, co sprzyja unormowaniu reakcji naszego organizmu na jego obecność i nadmiar.
Leptyna
Leptyna informuje nasz mózg o ilości tłuszczu w naszym organizmie. Produkują ją komórki tłuszczowe. Ma ona spory wpływ na uczucie sytości. Gdy jest jej zbyt mało, wówczas odczuwamy głód. W przeciwnej sytuacji, czujemy się syci. Jednak, w miarę powiększania się ilości tłuszczu w składzie ciała, nasz organizm stopniowo uodparnia się na działanie leptyny, więc związane z nią mechanizmy przestają prawidłowo funkcjonować. Z czasem może to prowadzić do cukrzycy i chorób serca. Ponieważ leptyna produkowana jest gdy śpimy, ludzie cierpiący na niedostatek snu bywają bardziej głodni, niż osoby, które dobrze się wysypiają.
Neuropeptyd Y
Neuropeptyd Y (NPY) jest neuroprzekaźnikiem, który stymuluje apetyt. Powiadamia nas o tym, że nasz organizm domaga się dostawy paliwa. Jednak, jeśli jesteśmy na restrykcyjnej diecie, lub nie jemy wystarczająco często, wówczas poziom cukru we krwi może być zbytnio zaniżony, co skutkuje uruchomieniem mechanizmu związanego z NPY. W takich sytuacjach neuropeptyd Y – w skutek wzmagania naszego apetytu - może sprzyjać nadmiernemu odkładaniu się tkanki tłuszczowej. Aby tego uniknąć należy stawiać na wysokobiałkowe produkty spożywcze, co umożliwi ustabilizowanie się poziomu cukru w organizmie oraz jadać naprawdę często, sięgając po przynajmniej 5-6 umiarkowanych posiłków dziennie.
Estrogen
Magazynowanie zbyt dużych ilości tłuszczu i związany z tym przyrost masy ciała mogą wynikać z zawyżonego stężenia estrogenu w organizmie, szczególnie przed okresem menopauzy.
Przykładowo, kobiety z zespołem policystycznych jajników (PCOS) są bardziej narażone na nieprawidłowości w poziomach zarówno estrogenu, jak i testosteronu oraz cierpią na insulinooporność.
Aby zapobiegać odkładaniu się tłuszczu, kobiety przed menopauzą powinny spożywać pokarmy bogate w błonnik i warzywa krzyżowe. Błonnik ogranicza wchłanianie estrogenu w układzie pokarmowym i odprowadza jego nadmiar poprzez wypróżnienia. Warzywa kapustne, takie jak brokuły, kalafior, kapusta i jarmuż, zawierają substancję zwaną indolo-3-karbinolem, która wspomaga równowagę estrogenową, ułatwiając organizmowi pozbywanie się nadmiaru tego hormonu.
Kobiety po menopauzie powinny spożywać głównie produkty pełnowartościowe w ich naturalnej postaci, takie jak owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe, orzechy i nasiona oraz chude białko. Regularne ćwiczenia mogą również pomóc w utrzymaniu równowagi estrogenowej.
Testosteron
Testosteron odgrywa istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu ludzkiego ciała, nie tylko wzmagając spalanie nadmiaru tłuszczu i wspomagając przyrost masy mięśniowej, ale także pełniąc w organizmie cały szereg innych funkcji, mających bezpośredni wpływ na ogólny stan zdrowia i samopoczucie.
Pomimo, iż prawidłowe poziomy testosteronu, w zależności od wieku, są generalnie o wiele wyższe u mężczyzn niż u kobiet, testosteron nie jest wyłącznie sprawą męską.
W niektórych przypadkach zbyt niski poziom testosteronu może być przyczyną wielu dolegliwości, w tym także przybierania na wadze. Aby dowiedzieć się więcej o testosteronie oraz o naturalnych metodach ułatwiających utrzymywanie jego prawidłowego poziomu, zachęcamy do lektury artykułu Testosteron - hormon aktywności i seksu.