Czy picie podczas posiłków szkodzi zdrowiu? Oto cała prawda!

Zwyczaj sięgania po napoje w trakcie jedzenia jest obecnie powszechny niemalże na całym świecie. Mieszkańcy krajów śródziemnomorskich często popijają jedzenie winem, a badania naukowe potwierdzają, że wychodzi im to na dobre. Polacy żyją w nieco innych kontekstach kulturowych, stąd podczas obiadów i kolacji na naszych stołach goszczą przeważnie woda mineralna, soki, kompoty i napoje gazowane, a w specyficznych okolicznościach mocne alkohole.

Czy picie płynów podczas spożywania głównych posiłków to dobry pomysł? Niektórzy są święcie przekonani, że może to zaburzać procesy trawienne odbywające się w żołądku, inni zaś są zdania, że picie w trakcie jedzenia może prowadzić do nadmiernego kumulowania się toksyn w organizmie. Są to bezpodstawne przypuszczenia, czy też jest w nich choć odrobina prawdy? Aby dotrzeć do sedna sprawy, warto na samym początku przyjrzeć się poszczególnym procesom trawienia.

Trawienie pokarmów

Procesy trawienne zaczynają się w samej jamie ustnej, gdy tylko rozpoczynamy żucie pokarmów. Wówczas, pod wpływem żucia, nasze ślinianki zaczynają produkować ślinę, która w swoim składzie zawiera ważne enzymy ułatwiające rozkład żywności. Po przejściu do żołądka, pokarmy mieszają się z wydzielanymi przez ten narząd kwasami, w związku z czym następuje ich dalszy rozkład. W jelicie cienkim spożyte przez nad jedzenie miesza się z enzymami trawiennymi wydzielanymi przez trzustkę i z kwasem żółciowym produkowanym przez wątrobę. Te dodatkowo rozkładają treści pokarmowe, umożliwiając wchłanianie składników odżywczych do krwiobiegu.

Znaczna część składników odżywczych jest wchłaniana, gdy treści pokarmowe przesuwają się przez jelito cienkie. Tylko niewielka ilość wchłania się z okrężnicy. Po przejściu do układu krwionośnego, poszczególne składniki odżywcze mogą docierać do wszelkich komórek organizmu. Trawienie kończy się, gdy pozostałości pokarmów zostają wydalone z ciała. W zależności od sposobu odżywiania się i prowadzonego stylu życia, a także od stanu naszego zdrowia, cały ten proces trawienny może trwać w przybliżeniu od 24 do 72 godzin.

Jedzenie, a alkohol i kwaśne napoje

Niektórzy twierdzą, że picie kwaśnych lub procentowych trunków wraz z posiłkami hamuje produkcję śliny, utrudniając tym samym trawienie pokarmów. Prawda jest taka, że alkohol rzeczywiście może hamować produkcję śliny, ale mają na to wpływ raczej wysokoprocentowe napoje, a nie wino, bądź piwo, konsumowane z umiarem wraz z posiłkami (źródło 1). Od dawna wiadomo, że zarówno kieliszek wina, jak i mały kufel piwa, mogą pobudzać apetyt, a tym samym stymulować układ trawienny do sprawniejszej pracy. Istnieją również badania, które potwierdzają, że kwaśne napoje stymulują produkcję śliny, co może znacznie ułatwiać trawienie (źródło 2).

Czy napoje rozcieńczają kwasy żołądkowe?

Niektórzy przeciwnicy sięgania po napoje w trakcie jedzenia, argumentują swoją postawę stwierdzeniem, że wlewanie płynów do żołądka może rozcieńczać produkowane w nim kwasy i zmniejszać stężenie enzymów trawiennych w trawionych pokarmach. To absolutnie bezpodstawna teoria, gdyż układ trawienny zdrowego człowieka jest w stanie dopasować ilość wydzielanych substancji do konsystencji znajdujących się w nim pokarmów. Zarówno żołądek, jak i inne narządy, potrafią odpowiednio dostroić swoją pracę do danej sytuacji (źródło 3).

Sięgając po wodę w trakcie posiłku nie ma możliwości rozcieńczenia kwasu żołądkowego w żaden fizjologicznie znaczący sposób. PH kwasu żołądkowego wynosi mniej niż 1. Oznacza to, że ludzki kwas żołądkowy jest 100 000 razy bardziej kwaśny niż woda (pH ~ 7). Musiałbyś pić wodę LITRAMI, aby w znaczący sposób rozcieńczyć kwas żołądkowy (źródło 4).

Czy napoje przyśpieszają przejście pokarmów przez żołądek?

Kolejną popularną teorią snutą przez przeciwników picia w trakcie jedzenia jest twierdzenie, że płyny skracają czas przebywania pokarmów stałych w żołądku, zakłócając tym samym ich prawidłowe trawienie. Wyniki badania, w trakcie którego przeanalizowano działanie żołądka, wykazało, że chociaż płyny przechodzą przez układ trawienny szybciej niż pokarmy stałe, nie mają one wpływu na szybkość, z jaką te ostatnie są trawione (źródło 5).

Czy napoje mogą pozytywnie wpływać na trawienie?

W rzeczywistości pite w trakcie posiłków płyny wspomagają rozdrabnianie dużych kąsków jedzenia, ułatwiając im przedostawanie się z przełyku do żołądka. Umożliwiają ponadto sprawniejsze przemieszczanie się treści pokarmowych w całym układzie trawiennym, zapobiegając wzdęciom i zaparciom. Warto tutaj zaznaczyć, że wraz z kwasem żołądkowym i enzymami trawiennymi, ludzki żołądek wydziela również wodę, gdyż - jak się okazuje - jest ona niezbędna do prawidłowego funkcjonowania tych enzymów.

Picie wody w trakcie posiłków może mieć zatem wiele zalet. W przeciwieństwie do panującego powszechnie przekonania, picie wody w trakcie posiłków może wręcz pozytywnie wpływać na nasze zdrowie. W jaki sposób? Otóż przede wszystkim, sięgając po płyny pomiędzy kęsami stałego pokarmu, zwalniamy tempo jedzenia i dajemy sobie chwilę na uważne wsłuchanie się w sygnały dotyczące uczucia głodu, bądź sytości, jakie wysyła nam nieustannie nasze ciało. Trwające 12 tygodni badanie wykazało, że uczestnicy, którzy wypijali pół litra wody przed każdym głównym posiłkiem, pozbyli się średnio do 2.4 Kg zbędnego ciała więcej niż osoby, które tego nie robiły (źródło 6). Liczne badania naukowe potwierdzają, że picie wody w trakcie jedzenia może znacznie zwiększać tempo spalania kalorii, przyczyniając się do poprawy naszego indeksu BMI i ogólnego stanu zdrowia. Co ciekawe, zauważono, że metabolizm przyśpiesza się znacznie mniej, gdy temperatura wypijanej wody jest porównywalna do ciepła wydalanego przez nasze ciała. Być może dlatego, że wówczas nasz organizm nie zużywa dodatkowej energii na jej ocieplenie źródło 7). Dobroczynne efekty płynów na nasze zdrowie nie dotyczą oczywiście słodzonych trunków i innych kalorycznych i nafaszerowanych chemią napojów, których regularne picie, wraz z posiłkami, lub poza nimi, może nam jedynie zaszkodzić.Bibliografia:1 – US National Library of Medicine – Saliva flow rate, amylase activity, and protein and electrolyte concentrations in saliva after acute alcohol consumption; 2 – US National Library of Medicine – Some effects of sugar-flavored acid beverages on the biochemistry of human whole saliva and dental plaque; 3 – US National Library of Medicine – Different gastric, pancreatic, and biliary responses to solid-liquid or homogenized meals; 4 – Daily Beast – Quora Q: Does Drinking Water During Meals Help or Hinder the Digestive System? 5 – US National Library of Medicine – Gastric emptying of a physiologic mixed solid-liquid meal; 6 – US National Library of Medicine – Water consumption increases weight loss during a hypocaloric diet intervention in middle-aged and older adults; 7 – US National Library of Medicine – Water-induced thermogenesis.