Kalarepa — Wartości odżywcze, wpływ na zdrowie, kalorie

Pomimo swoich cennych właściwości prozdrowotnych i wartości odżywczych, w Polsce kalarepa pozostaje bardzo mało docenianym warzywem. W rzeczywistości, nie wiadomo z jakich przyczyn tak się dzieje. Wspomniane warzywo posiada bardzo szeroki zakres zastosowań kulinarnych, a na dodatek może pozytywnie wpływać na zdrowie. W składzie tak zwanej kapusty pompejańskiej znajdziemy niemalże wszystkie istotne dla nas witaminy i pierwiastki mineralne, a także chroniącą oczy luteinę.

Jadalna jest zarówno łodyga (zwana potocznie jabłkiem), jak i liście na długich ogonkach, które są szczególnie bogate w prozdrowotne substancje. Mogą nam one dostarczać zdecydowanie więcej witamin i innych cennych dla zdrowia składników, niż sama łodyga.

• Wartości odżywcze
• Właściwości przeciwnowotworowe
• Działanie grzybobójcze i bakteriobójcze
• Zdrowe oczy
• Zastosowania kulinarne

Kalarepa – wartości odżywcze

Kalarepa jest warzywem niskokalorycznym – 100 gram warzywa dostarcza średnio 29 kcal. Zawiera jednocześnie mnóstwo cennych dla zdrowia składników, takich, jak białko, błonnik pokarmowy, przeciwutleniacze, witaminy. Warzywo to jest dobrym źródłem witamin, takich jak witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B5, B6 i B9), witamina C, E i K, a także soli mineralnych — cynk, fosfor, magnez, mangan, miedź, potas, selen, sód, wapń i żelazo.

Liście kalarepy są prawdziwą skarbnicą pełnowartościowego żelaza. Powinny je regularnie spożywać w szczególności osoby zmagające się z niedokrwistością będącą efektem niedoboru tego pierwiastka.

Liście kalarepy zawierają duże ilości chlorofilu, który cechuje się właściwościami detoksykacyjnymi. Wspomaga prawidłowe funkcjonowanie wątroby w procesie usuwania toksyn z organizmu. Normuje ruch perystaltyczny jelit, hamuje stany zapalne i przyspiesza gojenie się ran.

Wartości odżywcze kalarepy — podsumowanie

W kalarepie znajdują się:

• luteina;
• potas;
• witamina K;
• żelazo;
• witaminy z grupy B;
• witamina A ;
• izotiocyjaniny;
• błonnik;
• witamina C.



Kalarepa — właściwości przeciwnowotworowe

Podobnie jak zresztą większość innych warzyw o zielonej barwie liści, kalarepa cechuje się właściwościami antynowotworowymi. Z badań przeprowadzonych przez chińskich naukowców, których wyniki ogłoszono podczas kongresu American Association for Cancer Research w Chicago w 2012 roku wynika, że omawiane tutaj warzywo kapustne — wraz z sałatą, jarmużem, kapustą, brokułami i kalafiorem — może znacznie ograniczać ryzyko rozwoju raka piersi, a nawet wspomaga leczenie choroby.



Badania przeprowadzono z udziałem 5 tysięcy kobiet z nowotworem piersi w różnym stopniu zaawansowania. Naukowcom udało się dowieść, iż panie, które w ciągu 3 lat od rozpoznania choroby codziennie spożywały około kilograma warzyw krzyżowych, były mniej zagrożone przedwczesną śmiercią. Poza tym zmniejszyło się ryzyko nawrotu nowotworu.



Warzywa krzyżowe mogą wywierać bardzo wyjątkowy wpływ na nasze zdrowie. Dzieje się tak ponieważ wszystkie one zawierają glukozynolany (źródło 2). Nadają im one charakterystyczny ostry, lub gorzki smak.

Kalarepa może nam dostarczać cennych dla zdrowia izotiocyjanianów

Gdy ściany komórkowe kalarepy są niszczone przez mieszanie, siekanie, lub żucie, enzym zwany myrozynazą przekształca glukozynolany w izotiocyjaniany (ITC) (źródło 3) — związki o potwierdzonym działaniu przeciwnowotworowym. Izotiocyjaniany pobudzają również produkcję naturalnych enzymów detoksykacyjnych naszego organizmu, które chronią DNA przed uszkodzeniem przez czynniki rakotwórcze i wolne rodniki (źródło 4).



Naukowcy wykazali, że w ludzkim organizmie izotiocyjaniany wykazują następujące działania:

• wywierają działanie przeciwzapalne i antyangiogenne (hamujące rozwój nowych naczyń krwionośnych w celu ograniczenia wzrostu guza);
• neutralizują czynniki rakotwórcze — niektóre substancje rakotwórcze muszą przybrać aktywną formę, aby mogły wywoływać zmiany chorobowe na poziomie DNA — izotiocyjaniany mogą zablokować tę transformację;
• zatrzymują podział komórek uszkodzonych genetycznie;
• promują programowaną śmierć komórek rakowych;
• działają antyestrogenowo — ekspozycja na estrogen zwiększa ryzyko rozwoju raka piersi; estrogeny mogą zmieniać ekspresję genów, promując proliferację komórek tkanki piersi. Wykazano, że ITC hamują ekspresję genów reagujących na estrogeny;
• wpływają na metabolizm hormonów zmniejszając działanie rakotwórcze estrogenu i innych hormonów.



Określenie szczegółowych mechanizmów działania izotiocyjanianów wymaga dalszych badań, zarówno na modelach zwierzęcych, jak i z udziałem ludzi.

Kalarepa działa grzybobójczo i bakteriobójczo

Zarówno izotiocyjaniany (źródło 1), jak i indole cechują się działaniem grzybo- i bakteriobójczym. Mogą zwalczać m.in. bakterię H. pylori, która w dużej mierze odpowiada za rozwój wrzodów żołądka i dwunastnicy. Jak się okazuje, regularne spożywanie kalarepy i innych warzyw kapustnych może ograniczać ryzyko wystąpienia tych dolegliwości zdrowotnych.



Zdrowe oczy

Kalarepa jest świetnym źródłem cennej dla nas luteiny, która — jak powszechnie wiadomo — jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku. Luteina jest żółtym, naturalnym barwnikiem roślinnym. Bywa, że jej obecność w warzywach jest maskowana przez inny barwnik roślinny – zielony chlorofil. W ludzkim organizmie luteina gromadzi się w plamce żółtej oka, która umożliwia widzenie. Ponadto luteina chroni wzrok przed promieniowaniem UVA i UVB. Niestety zawarta w niektórych produktach spożywczych luteina traci swoje właściwości pod wpływem obróbki termicznej, czy nawet siekania warzyw metalowym nożem.



Kalarepa - zastosowanie w kuchni

Młoda kalarepa jest smaczna i chrupiąca, ale również ze względu na właściwości prozdrowotne, warto ją spożywać na surowo, np. pokrojoną w plastry. W takiej właśnie postaci posiada największą wartość dla naszego zdrowia. Jej młode liście można posiekać jak natkę pietruszki i dodać do sałatki. Szczególnie smaczne i bardzo zdrowe połączenie stanowią surowa kalarepa, marchew i jabłko.



Starsze, twardsze egzemplarze kalarepy, świetnie sprawdzają się na ciepło. Można je gotować – najlepiej na parze, zapiekać i dusić. Można również wydrążyć środek i wypełnić dowolnym farszem. Ponadto wspomniane warzywo idealnie sprawdza się jako dodatek do zup i zapiekanek.

Bibliografia:

1 - US National Library of Medicine - Antibacterial activity and mode of action of selected glucosinolate hydrolysis products against bacterial pathogens;

2 - Wikipedia - Glukozynolany;

3 - Wikipedia - Izotiocyjaniany;

4 - Huffpost - Cruciferous Vegetables Improve Survival in Women With Breast Cancer.