Jarmuż: samo zdrowie czy rakotwórczy wabik?
Jarmuż to odmiana kapusty o długich i pomarszczonych liściach, które mogą przybierać różne zabarwienia. Dobroczynny wpływ tego warzywa na nasz organizm znany jest ludzkości od bardzo dawna. Obecnie jarmuż coraz częściej gości na stołach wegan, wegetarian i ogólnie osób ceniących własne zdrowie.
Liście jarmużu są prawdziwą skarbnicą cennych witamin i minerałów. Ważną zaletą tej odmiany kapusty jest spora zawartość świetnie przyswajalnego wapnia. W 100 g liści jarmużu znajdziemy około 150 mg tego pierwiastka, co oznacza, ze jest go tam znacznie więcej niż w krowim mleku. Ponieważ jednocześnie jarmuż zawiera całkiem przyzwoitą ilość żelaza, jest on szczególnie polecany osobom, które w ogóle nie spożywają produktów mięsnych i nabiału lub spożywają zbyt małe ilości tego typu pokarmów. Obecna w jarmużu witamina C jest nie tylko silnym antyoksydantem, który łagodzi skutki stresu oksydacyjnego, co w praktyce może spowalniać procesy starzenia się naszego organizmu, ale również poprawia ona pracę układu odpornościowego. Przyswajanie witaminy C znacznie ułatwia inny zawarty w jarmużu związek - kwercetyna. Swoją drogą, oprócz ochrony układu krwionośnego (np. poprzez działanie przeciwzakrzepowe i regulację ciśnienia krwi) kwercetyna posiada mnóstwo innych, cennych dla naszego zdrowia właściwości.
Skuteczna ochrona przed rakiem?
Jarmuż zawiera w swoim składzie potężny przeciwutleniacz – tak zwany sulforatan, który wykazuje naukowo potwierdzone działanie antynowotworowe. Zdaniem badaczy sulforatan może zmniejszać ryzyko rozwoju niektórych chorób nowotworowych, takich jak rak płuc, jelita grubego, bądź prostaty (źródło 1). Poza dobroczynnym dla nas sulforatanem, jarmuż zawiera również kilka innych cennych substancji o działaniu antynowotworowym. Są to:
- Indole: zmniejszają ryzyko zachorowania na raka piersi, poprzez hamowanie wydzielania aktywnych estrogenów;
- Karotenoidy: silne antyoksydanty, które mogą chronić nas przed chorobami nowotworowymi, takimi jak rak jamy ustnej, przełyku, krtani oraz pęcherza moczowego;
- Witamina K1: zawarta w jarmużu witamina K1 w naszym organizmie odpowiada za prawidłowy przebieg procesów krzepnięcia krwi i zmniejsza ryzyko zachorowania na raka piersi, jajnika, okrężnicy, pęcherzyka żółciowego oraz wątroby.
EWG ostrzega: paradoksalnie jarmuż może powodować raka!
Wielu z nas regularnie spożywa jarmuż i to nie tylko dla czystej radości podniebienia, lecz głównie z powodu panującego przekonania, że to warzywo może chronić nas przed rakiem i innymi paskudnymi chorobami. W świetle wyników niedawno przeprowadzonych badań nad losowymi próbkami jarmużu pochodzącego z różnych upraw, paradoksalnie okazuje się, że to rzekomo "zdrowe" warzywo może w swoim składzie zawierać rakotwórczą chemię! Czemu tak się dzieje? Otóż, wygląda na to, że generalnie żadna z roślin nie przyciąga tak silnie jak kapusta wszelkiego rodzaju mszyc, motyli (np. bielinek kapustnik), gąsienic, grzybów, ślimaków, ciem i innych łakomych szkodników!
Amerykańska EWG – Environmental Working Group (Grupa Badawcza ds. Środowiska) regularnie bada żywność pod kątem zawartości niebezpiecznych dla zdrowia składników. W efekcie najnowszych badań jarmuż zajął trzecie miejsce na liście najbardziej skażonych chemią produktów pochodzących z rolnictwa! Ze świeżego raportu tej organizacji wynika, że ponad połowa przebadanych próbek jarmużu zawierała duże ilości pestycydu, który może wywoływać raka u ludzi (źródło 2). W próbkach jarmużu EWG znalazło DCPA (tetrachlorotereftalan dimetylu), silny środek do walki z chwastami, sprzedawany pod nazwą Dacthal, który zdaniem naukowców może powodować różne rodzaje nowotworów, w tym płuc, wątroby, nerek i tarczycy (źródło 3). Co istotne, badacze wykryli w jarmużu nie tylko Dacthal, ale także inne groźne dla naszego zdrowia chemikalia. Spora część przebadanych próbek zawierała bifentrynę i cypermetrynę, dwa rodzaje pyretroidowych środków owadobójczych. Trzeci pestycyd z tej samej klasy, permetryna, znaleziono na 8 procentach przebadanych próbek jarmużu. Najnowsze dane epidemiologiczne wskazują, że metabolity tych pestycydów, często wykrywane w moczu dzieci, wywołują niekorzystne zmiany neurologiczne, takie jak przykładowo problemy z koncentracją i nadpobudliwość.
W Polsce jarmuż opryskiwany jest między innymi deltametryną, która jest związkiem chemicznym należącym do pyretroidów typu II. Deltametryna (DLM) jest silnie immunotoksyczna, a ekspozycja na jej działanie może zwiększać ryzyko rozwoju głównie alergii i chorób nowotworowych (źródło 4).
Wnioski
Wyniki badań przeprowadzonych przez EWG mogą wprowadzać nas w niemałe zakłopotanie, szczególnie jeśli do tej pory byliśmy święcie przekonani o dobroczynnym wpływie jarmużu na nasze zdrowie. Skoro amerykańskie warzywo okazało się być obficie nafaszerowane pestycydami, to kto wie, co może tkwić w naszym polskim jarmużu! Nieco pocieszający może być fakt, że w Unii Europejskiej stosowanie rakotwórczego tetrachlorotereftalanu dimetylu zostało oficjalnie zakazane w roku 2009. Nie oznacza to jednak, że nie pozostanie on w wodach gruntowych i w glebie jeszcze przez długie lata! Co więcej, groźne dla naszego zdrowia pestycydy – i nie chodzi tutaj wyłącznie o Dacthal – znajdują się nie tylko w jarmużu, ale praktycznie w każdym warzywie, bądź owocu, które pochodzą z komercyjnych upraw nieorganicznych. Czy skażony chemią jarmuż (Dacthalem, deltametryną, czy jakimkolwiek innym pestycydem) wciąż dobroczynnie wpływa na nasze zdrowie? Zapewne w dużej mierze tak i z tego względu nadal warto go regularnie spożywać. Z drugiej zaś strony, całkowite unikanie pestycydów doprowadziłoby nas do rezygnacji ze spożywania większości obecnych w sklepach pokarmów! Nie wpadajmy więc w skrajne zachowania, tym bardziej, że - jak podkreśla Carla Burns z EWG:
Bibliografia: 1 – Hindawi – Anticancer Activity of Sulforaphane: The Epigenetic Mechanisms and the Nrf2 Signaling Pathway; 2 – ewg.org – More Than Half of Kale Samples Tainted by Possibly Cancer-Causing Pesticide; 3 – U.S. Environmental Protection Agency Office of Pesticide Programs – Chemicals Evaluated for Carcinogenic Potential Annual Cancer Report 2018; 4 – www.phmd.pl – Zaburzenia immunologiczne wywołane narażeniem na insektycydy z grupy pyretroidów.