Różeniec górski - Właściwości lecznicze korzenia arktycznego

Różeniec górski (Rhodiola rosea L.) jest jedną z najbardziej niezwykłych roślin stosowanych w ziołolecznictwie. Rośnie dziko na piaszczystych i suchych terenach Europy i Azji, na dużych wysokościach.

Właściwości lecznicze różeńca od dawna wykorzystywane są w tradycyjnej medycynie chińskiej i rosyjskiej. Badania dowiodły, że ta rosnąca w arktycznych rejonach półkuli północnej roślina zwiększa odporność na stres, poprawia wydolność fizyczną i umysłową, a nawet może zapobiec rozwojowi chorób neurodegeneracyjnych, takich jak np. choroba Alzheimera.

Różeniec górski, zwany także arktycznym korzeniem, należy do rodziny gruboszowatych. Kwitnący na żółto, cechuje się obfitością łodyg o mięsistych, jasnozielonych liściach. Najsilniejsze właściwości pro-zdrowotne posiadają korzeń różeńca górskiego oraz jego kłącze. To właśnie w nich jest najwięcej substancji leczniczych.

W rzeczywistości różeniec górski może mieć bardzo pozytywny wpływ na zdrowie. Korzeń arktyczny poprawia wydolność fizyczną organizmu, co umożliwia osiąganie lepszych rezultatów w sporcie. Poza wspieraniem organizmu w radzeniu sobie ze stresem fizycznym, różeniec pomaga w niwelowaniu stresu psychicznego, a nawet lęków i depresji. Działanie tej rośliny dotyczy również zapobiegania powstawaniu wolnych rodników, zwiększenia funkcji poznawczych, poprawy koncentracji oraz wspierania układu krążeniowego.

Różeniec górski (arktyczny korzeń) reguluje ciśnienie krwi i chroni serce

Różeniec górski chroni serce przed negatywnymi skutkami stresu oksydacyjnego, mogącymi doprowadzić do uszkodzenia tego narządu. Dodatkowo korzeń arktyczny zwiększa rezerwy energetyczne mięśnia sercowego oraz zapobiega arytmii. Różeniec górski wpływa na ciśnienie krwi i ogranicza miejscowe niedokrwienie (źródło 1).

Różeniec górski (korzeń arktyczny) poprawia odporność na stres

Różeniec od dawna znany jest jako skuteczny adaptogen, czyli naturalny środek, który w niespecyficzny sposób zwiększa odporność na stres. Uważa się, że przyjmowanie wyciągów z tej rośliny wspomaga organizm w stresujących okolicznościach (źródło 2).

Ze względu na swoją skuteczność w łagodzeniu objawów niepokoju, różeniec górski jest niezmiernie pomocny w utrzymaniu równowagi psychicznej. Badania wykazały, że zawarte w roślinie związki chemiczne, takie jak pochodne kwasu cynamonowego i tyrozolu, zmniejszają poziom kortyzolu w organizmie, jednocześnie wyrównując w mózgu stężenie substancji odpowiedzialnych za nastrój, do których zalicza się syntezowaną przez przysadkę mózgową β-endorfinę.

Różeniec górski w walce z depresją

Naukowcy z Uniwersytetu w Pensylwanii przekonują, iż różeniec górski to zioło niemal tak skuteczne w leczeniu depresji jak syntetyczne środki przeciwdepresyjne. Roślina wykazuje wielokierunkowy wpływ na rozmaite mechanizmy regulacji odpowiedzi komórek na stres, oddziałując na różne elementy układu neuroendokrynnego, receptora neuroprzekaźników i sieci komórkowych, związane z możliwym korzystnym wpływem na nastrój (źródło 3).

W jednym z badań udowodniono, że różeniec górski łagodzi objawy depresji w podobnym stopniu, co popularny lek przepisywany pacjentom cierpiącym na tę chorobę. Co istotne, w przeciwieństwie do syntetycznych leków, wyciąg z różeńca nie wywoływał u uczestników badania uciążliwych działań niepożądanych (źródło 4).

Różeniec poprawia funkcje poznawcze

Odpowiednia dawka ruchu na świeżym powietrzu, właściwy sposób odżywiania się i dobra jakość snu to stare i sprawdzone sposoby na jasny umysł. Jak się jednak okazuje, pomocne mogą okazać się również niektóre suplementy diety, w tym wyciąg z różeńca górskiego.

W jednym z badań przetestowano wpływ suplementacji ekstraktu z różeńca górskiego na zmęczenie psychiczne u 56 lekarzy pracujących w nocy. Medyków podzielono losowo na dwie grupy. Członkowie jednej z nich przyjmowali 170 mg standaryzowanego ekstraktu z różeńca, natomiast pozostałym lekarzom podawano placebo. Oczywiście żaden z uczestników eksperymentu nie wiedział co przyjmuje. Co ciekawe, badanie wykazało, że różeniec górski może zmniejszyć odczuwalne zmęczenie związane z wykonywaniem zawodu aż o 20 procent (źródło 5).

W innym badaniu, w efekcie przyjmowania ekstraktu z różeńca przez 20 dni, studenci doświadczyli znacznego zmniejszenia zmęczenia psychicznego, poprawy jakości snu i zwiększonej motywacji do nauki. Studenci przyjmujący różeniec górski na egzaminach osiągnęli o 8 proc. wyższe oceny niż ochotnicy z grupy placebo (źródło 6).

Różeniec górski poprawia fizyczną wydolność organizmu

Przyjmowanie suplementów z wyciągiem z różeńca górskiego poprawia procesy anaboliczne i sprawia, że organizm może efektywniej korzystać z rezerw komórkowych. Ponadto roślina wykazuje działanie przeciwzapalne, dzięki czemu wspomaga ochronę tkanki mięśniowej podczas ćwiczeń. W efekcie tych mechanizmów można osiągnąć zauważalną poprawę wydolności fizycznej.

Uczestnicy jednego z badań otrzymali losowo 200 mg wyciągu z różeńca, lub placebo na dwie godziny przed wykonaniem testu rowerowego. Ci, którym podano różeniec, byli w stanie ćwiczyć średnio o 24 sekundy dłużej niż pozostali (źródło 7). Chociaż 24 sekundy mogą wydawać się mało, w rzeczywistości różnica między pierwszym, a drugim miejscem w zawodach nierzadko jest mierzona w milisekundach.

W kolejnym ciekawym badaniu naukowcy przyjrzeli się wpływowi różeńca górskiego na wydolność zawodników podczas ćwiczeń wytrzymałościowych, na niemalże 10 kilometrowym symulowanym wyścigu rowerowym na czas. Na 60 minut przed wyścigiem uczestnicy przyjęli wyciąg z różeńca, lub tabletkę placebo. Zawodnicy, którym podano różeniec, ukończyli wyścig znacznie szybciej niż członkowie grupy placebo (źródło 8).

Różeniec górski w zapobieganiu cukrzycy

AMPK jest enzymem odpowiadającym za wiele zachodzących w ludzkim organizmie procesów, m.in. za regulację apetytu, metabolizmu lipidów, bądź za poziom wrażliwości tkanek na insulinę. AMPK poprawia wrażliwość na insulinę i zwiększa ilość cukru wchłanianego z krwi do komórek różnych tkanek. Co ciekawe, różeniec górski aktywuje AMPK, dzięki czemu jego wysoki poziom w organizmie ogranicza ryzyko rozwoju insulinooporności, stanu przedcukrzycowego i samej cukrzycy (źródło 9, źródło 10, źródło 11).

Różeniec górski – Potwierdzone działanie przeciwnowotworowe

Korzeń arktyczny może hamować rozwój nowotworów. Badania dowodzą, iż dzięki swoim działaniom antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym, różeniec górski może spowalniać rozwój guzów nowotworowych (źródło 12, źródło 13).

Badania in vitro wykazały, że różeniec górski hamuje wzrost komórek raka pęcherza moczowego, okrężnicy, piersi i wątroby. W rezultacie naukowcy zasugerowali, że różeniec może być przydatny w leczeniu wielu rodzajów raka (źródło 14, źródło 15, źródło 16, źródło 17).

Bibliografia:

1. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23192943/
2. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26502953/
3. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27013349/
4. www.sciencedirect.com
5. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11081987/
6. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10839209/
7. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15256690/
8. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23443221/
9. ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4973318/
10. ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3696539/
11. ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4869342/
12. ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6208354/
13. ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4637400/
14. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21520297/
15. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27748934/
16. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18800886/
17. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23073794/