Ta kosztowna przyprawa to cudowny lek! Czy stać Cię na kurację?

Szafran znany jest ludzkości od ponad 5 tysięcy lat. Od niepamiętnych czasów stosuje się go zarówno w kuchni jako przyprawa, jak i w lecznictwie. Z dokumentów historycznych wynika, że już Sumerowie i starożytni Grecy otrzymywali szafran z wysuszonych znamion słupka kwiatu szafranu uprawnego. W kwiatach tych znajduje się żółta szyjka z wyrastającymi błyszcząco-pomarańczowymi znamionami, z których jest pozyskiwana ta egzotyczna przyprawa.

Do pozyskania 1 kg szafranu potrzebnych jest aż 150 tys. takich znamion. Ponieważ na dodatek kwiaty są zbierane i przetwarzane ręcznie, co wiąże się z ogromnym wkładem ludzkich sił, szafran okazuje się być najdroższą przyprawą na świecie. Persowie stosowali szafran do rozmaitych celów. Czerwone nitki tej przyprawy wplatano w najpiękniejsze i najkosztowniejsze dywany, przeznaczone wyłącznie dla bogaczy i najważniejszych dostojników państwowych. W starożytnych grobowcach nitki te archeolodzy odkryli także w całunach pośmiertnych. Barwiono nimi szaty, składano je w ofierze bogom. Szafran dodawano do pachnideł i kosmetyków, uznawano go również za lekarstwo na przeróżne dolegliwości zdrowotne. Jako przyprawa, w kuchni arabskiej szafran dodawany jest głównie do potraw z ryżu, chleba, a także do kawy. Hiszpanie wzbogacają nim smak swoich klasycznych dań, takich jak paella czy fabada. W Polsce przyprawa ta stosowana jest powszechnie w daniach rybnych. Szafranem można również przyprawiać niektóre desery.

Obecnie największe uprawy szafranu znajdują się w Turcji, Iranie, Indiach i w Hiszpanii. Najbardziej ceniona jest odmiana pochodząca z Walencji. Dobrej jakości szafran może kosztować nawet 40 tysięcy złotych za kilogram. Rzadko kto kupuje tą przyprawę w tak kolosalnych ilościach do użytku osobistego. Na ogół 1 torebka zawiera średnio 0,3 g i kosztuje jakieś 12-17 zł.

Bogactwo antyoksydantów

Szafran w swoim składzie zawiera silne antyoksydanty, które skutecznie chronią organizm przed nadmiarem wolnych rodników i chorobotwórczymi efektami stresu oksydacyjnego. Godne uwagi przeciwutleniacze, które obficie występują w tej przyprawie, to tak zwane krocyna, krocetyna, szafranal i kamferol. Pierwsze dwie substancje posiadają naukowo potwierdzone właściwości przeciwdepresyjne i chronią komórki ośrodkowego układu nerwowego przed postępującą degeneracją. Safranal może pozytywnie wpływać na nastrój, pamięć i zdolność uczenia się, a także chronić komórki mózgowe przed stresem oksydacyjnym, natomiast ostatnia z wymienionych tutaj substancji, kamferol, cechuje się głównie właściwościami przeciwzapalnymi i antynowotworowymi, które potwierdzone są wynikami licznych badań naukowych (źródło 1).

Łagodzi objawy napięcia przedmiesiączkowego

Szafran bardzo skutecznie łagodzi objawy napięcia przedmiesiączkowego. W szczególności, stosowanie szafranu w tym zakresie znacznie poprawia samopoczucie psychiczne. Z badań naukowych wynika, że 75 procent kobiet cierpiących na PMS w wieku 20-45 lat, zadeklarowało dużą poprawę samopoczucia w efekcie przyjmowania szafranu.

Szafran łagodzi objawy depresji

Szafran ma działanie zbliżone do nowoczesnych syntetycznych antydepresantów. Przyprawa skutecznie doprowadza do poprawy nastroju i pomaga w utrzymaniu równowagi emocjonalnej. Pięć badań naukowych jednoznacznie potwierdza skuteczność szafranu w leczeniu depresji o lekkim i średnim stopniu nasilenia.

Naukowcy również potwierdzają, że przyjmowanie 30 mg szafranu dziennie okazuje się tak samo skuteczne w łagodzeniu objawów depresji, jak stosowanie popularnych leków antydepresyjnych, takich jak fluoksetyna, imipramina i citolapram, a na dodatek bez jakichkolwiek niepożądanych skutków ubocznych (źródło 2).

Szafran działa przeciwdrgawkowo

Naukowcy dowiedli, że zawarte w szafranie krocyna i safranal, hamują wychwyt dopaminy, serotoniny i naradrenaliny. Safranal okazuje się być skutecznym środkiem przeciwdrgawkowym. Przyprawa działa jako antagonista receptorów GABA.

Działanie antynowotworowe szafranu

Pomimo, iż antynowotworowe działanie szafranu nie zostało jeszcze do końca potwierdzone w badaniach na ludziach, to istnieje spora szansa, że ta przyprawa może rzeczywiście chronić nas przed rakiem! Zarówno badania przeprowadzone in vitro (źródło 3), jak i te na zwierzętach, potwierdzają, że szafran jest w stanie skutecznie likwidować zmutowane komórki rakowe, bez uszkadzania tych zdrowych. Naukowcy z całego świata są skłonni potwierdzić, że regularne spożywanie szafranu rzeczywiście pozytywnie koreluje z niższym ryzykiem wielu rodzajów nowotworów (źródło 4).

Szafran obniża poziom glukozy we krwi

Badania naukowe potwierdzają, że przyjmowanie szafranu może obniżać stężenie glukozy we krwi poprzez zwiększenie wrażliwości organizmu na insulinę na poziomie komórkowym. Ta właściwość szafranu sprawia, że przyprawa może zostać oficjalnie uznana za skuteczny środek pomocny w walce z hiperglikemią i cukrzycą (źródło 5).

Szafran to zdrowie Twojego serca!

Liczne badania naukowe jasno potwierdzają, że spożywanie szafranu może nas chronić przed poważnymi chorobami układu krwionośnego, w tym również przed zawałem serca.

Najdroższa przyprawa świata obfituje bowiem w związki roślinne, które skutecznie obniżają stężenia szkodliwych tłuszczów we krwi, przez co naczynia krwionośne pozostają elastyczne i drożne przez długie lata. Szafran posiada silne właściwości antyoksydacyjne, w związku z czym pomaga w utrzymaniu naczyń krwionośnych w dobrym stanie. Wiadomo również, że przyprawa ta cechuje się właściwościami przeciwzapalnymi, które korzystnie wpływają na zdrowie całego układu krwionośnego. Jak się okazuje, u mieszkańców krajów śródziemnomorskich, u których stosowanie szafranu jest bardzo powszechne, choroby serca występują o wiele rzadziej niż u pozostałej części globalnej populacji. Zarówno dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym, jak i w efekcie zdolności obniżania stężenia złego cholesterolu we krwi, szafran może być uznawany za jeden z najlepszych suplementów dla zdrowia serca (źródło 6)

Ostrożnie z dawkowaniem!

Szafran przyjmowany w dużych dawkach przez kobiety ciężarne może znacznie zwiększać ryzyko poronienia! Poza tym specyficznym zagrożeniem, duże ilości szafranu mogą działać na nasz organizm niczym silna trucizna i mieć fatalne skutki! Niekiedy jednorazowe spożycie nawet pół grama tej przyprawy może przyczynić się do nieodwracalnego uszczerbku na zdrowiu. Na ogół jednak niema czego się obawiać, gdyż ilość szafranu, jaką dodajemy do jedzenia, mierzy się w setnych grama! Przyjmuje się, że w celach zdrowotnych można bezpiecznie zażywać do 1 grama szafranu dziennie, jednak wykazano, że nawet 30 mg tej przyprawy dziennie wystarcza, aby czerpać z jej suplementacji ewidentne korzyści zdrowotne.

Bibliografia 1 – US National Library od Medicine – A review of the dietary flavonoid, kaempferol on human health and cancer chemoprevention; 2 – US National Library od Medicine – Comparison of Saffron versus Fluoxetine in Treatment of Mild to Moderate Postpartum Depression: A Double-Blind, Randomized Clinical Trial; 3 – US National Library od Medicine – Anticarcinogenic effect of saffron (Crocus sativus L.) and its ingredients; 4 – US National Library od Medicine – Anticarcinogenic effect of saffron (Crocus sativus L.) and its ingredients; 5 – US National Library od Medicine – Saffron (Crocus sativus L.) increases glucose uptake and insulin sensitivity in muscle cells via multipathway mechanisms; 6 – US National Library od Medicine – Cardiovascular effects of saffron: an evidence-based review.