Polacy rzucili się na pulsoksymetry – Te urządzenia mogą ratować życie pacjentów z COVID-19

Saturacja krwi należy do badań, o którym często wspomina się w szpitalach. W czasach pandemii COVID-19 zrobiło się o nim szczególnie głośno. Saturacja to określenie oznaczające stopień nasycenia konkretnej cieczy gazem. W przypadku saturacji krwi chodzi o zbadanie jej nasycenia tlenem. Do badania saturacji krwi stosuje się pulsoksymetr. W tym artykule dowiesz się dlaczego w przebiegu COVID-19, zarówno w warunkach szpitalnych, jak i domowych, pulsoksymetr odgrywa kluczową rolę.

Na czym polega badanie saturacji krwi i dlaczego jest ono zalecane chorym na COVID-19?

W szpitalach stosowane są profesjonalne, stacjonarne pulsoksymetry. Służą one przeważnie do kontroli stanu pacjenta w czasie operacji/zabiegu oraz tuż po nich, a także do mierzenia funkcji życiowych płodu i kobiet w ciąży. Są to urządzenia specjalistyczne, a ich obsługa wymaga odpowiedniej wiedzy. To sprzęt o wiele bardziej kosztowny niż mobilne pulsoksymetry, które są niedrogie i niezwykle proste w obsłudze.

Polski minister zdrowia oświadczył, że pulsoksymetry będą otrzymywać wybrani pacjenci z COVID-19, którzy leczą się w warunkach domowych.

Po co korzystać z pulsoksymetru w domu? Jeśli saturacja wskaże u chorego zbyt niski poziom nasycenia krwi tętniczej tlenem, będzie to wskazaniem do hospitalizacji - po wcześniejszej konsultacji z lekarzem pacjenta. Pulsoksymetr domowy nie jest kosztownym urządzeniem i można go kupić we własnym zakresie.

Saturacja krwi przedstawiana jest za pomocą symbolu SpO2. Obniżona saturacja, czyli zbyt mało tlenu we krwi, przekłada się na niedotlenione tkanki, a co za tym idzie, na uczucie duszności i zagrożenie życia.

Obniżona saturacja występuje przede wszystkim w schorzeniach płuc, a zwłaszcza w tych stanach, które upośledzają przepuszczalność pęcherzyków płucnych dla tlenu niezależnie od mechanizmu, który do tego prowadzi. Za zaburzenia saturacji odpowiadają ponadto wady serca z „przeciekiem”, malformacje naczyniowe, czy przecieki wewnątrz płuc. Ponadto, zbyt niskie nasycenie krwi tlenem występuje naturalnie na obszarach o obniżonym ciśnieniu atmosferycznym, na wysokości >2500 m nad poziomem morza, a także w przypadku nieprawidłowych wartości hemoglobiny - np. w zatruciach związkami azotowymi.

Saturacja – Jak działa pulsoksymetr?

Pulsoksymetr posiada specjalne diody emitujące promieniowanie, które jest częściowo wchłaniane przez krew przepływającą przez naczynia krwionośne. Wbudowany w urządzenie fotodetektor dokonuje pomiaru powracającego sygnału, który złożony jest z 2 składowych, czyli stałej i zmiennej. Składowa zmienna - inaczej pulsująca – określa poziom saturacji.

Saturacja – norma

Prawidłowe dotlenienie krwi to wartość rzędu ok. 95-98 proc. U osób przechodzących tlenoterapię saturacja mieści się w zakresie 98-100 proc. Warto wspomnieć, że u palaczy saturacja jest niższa niż u osób niepalących.

Saturacja poniżej normy to wynik mieszczący się poniżej 90 proc. i zazwyczaj taka wartość świadczy o poważnej niewydolności oddechowej. Należy jednak w tym miejscu zaznaczyć, że nawet jeśli saturacja jest wysoka, wartość tlenu na poziomie tlenowym może być niska. Badanie saturacji nie odnosi się bowiem do metabolizmu tlenowego w komórkach.

Pulsoksymetr napalcowy, nadgarstkowy, opaskowy

Urządzenia przenośne – pulsoksymetry nadgarstkowe oraz napalcowe – umożliwiają pomiar saturacji w domu. Z uwagi na prostotę i wygodę użytkowania, największą popularnością cieszą się pulsoksymetry napalcowe. Można nimi zbadać poziom saturacji krwi w zaledwie kilka sekund. Wystarczy założyć taki pulsoksymetr na palec wskazujący prawej, lub lewej ręki. Palec powinien być suchy i ciepły. Dla wyższej precyzji wyniku badania, ewentualnie zmarznięte dłonie należy wcześniej ogrzać.

Do pomiaru saturacji u najmłodszych dzieci służą specjalne aparaty pediatryczne. Pulsoksymetr dla niemowląt ma zazwyczaj postać opaski zapinanej na rzep i zakładany jest na stopę lub nadgarstek malucha.

Dlaczego w przebiegu COVID-19 należy regularnie badać saturację?

Jednym z podstawowych objawów COVID-19 jest duszność. Zgodnie z rekomendacjami dotyczącymi COVID-19, każdy pacjent wymaga pomiaru saturacji pulsoksymetrem. Istnieje zależność pomiędzy zbyt niską saturacją krwi, a odczuwaniem duszności, gdyż zbyt małe wysycenie tlenem hemoglobiny przekłada się bezpośrednio na niedotlenienie tkanek i uczucie duszności. Niedawno pojawiły się doniesienia, iż w przebiegu COVID-19 może występować nietypowa sytuacja: mimo znacznego spadku poziomu saturacji - nawet do 70% - pacjent nie odczuwa duszności! Dotychczas mogliśmy spotykać się z tym stanem jedynie w warunkach obniżonego ciśnienia atmosferycznego - np. na wysokości >2500 m. powyżej poziomu morza. U każdego pacjenta diagnozowanego i leczonego z powodu COVID-19 należy uważnie monitorować saturację, jak to ujęto w rekomendacjach (źródło 1).

Pulsoksymetr - Zanim kupisz pulsoksymetr warto uważnie porównać ceny. Różnice mogą być spore!

W popularnym serwisie Ceneo znajdziesz obecnie dużą ilość rozmaitych modeli pulsoksymetrów do użytku domowego. Przed zakupem warto zapoznać się z opiniami i porównać ceny w różnych sklepach!

Bibliografia: