Środki do dezynfekcji rąk domowej roboty - Receptury antywirusowe

Choć w wielu sklepach online można je jeszcze nabyć za ekstremalnie wygórowane kwoty, w efekcie epidemii COVID-19 preparaty do dezynfekcji rąk w szybkim tempie zniknęły ze sklepowych półek. Czy to oznacza, że nie możemy już skutecznie dezynfekować dłoni? Niekoniecznie!

Wykładowcy Instytutu Zielarstwa Polskiego i Terapii Naturalnych dostosowali przepisy na środki antyseptyczne opublikowane przez Światową Organizację Zdrowia w sposób taki, aby mogły zaspokajać obecne oczekiwania Polaków, uwzględniając jednocześnie dostępność wymienionych składników w naszym kraju. Aby sporządzić preparaty do dezynfekcji rąk zgodne z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia niezbędny nam będzie podstawowy sprzęt – oczywiście starannie umyty i nieprzeznaczony do innych celów. W szczególności chodzi o naczynia wyposażone w skalę pomiarową (najpraktyczniejszy jest tzw. cylinder miarowy), butelki, lejek i mieszadło. Ponieważ będziemy pracowali z substancjami chemicznymi, należy korzystać wyłącznie z takich naczyń, które spełniają kryteria czystości i wysokiej jakości. Alkohole, podobnie jak inne związki niejonowe, uszkadzają błonę lipidową wirusów poprzez zaburzenie uporządkowania białek i lipidów. W efekcie ich działania wirus staje się tworem pozbawionym ubranka ochronnego, co szkodzi mu śmiertelnie. Alkohole mogące niszczyć błonę lipidową to: metanol, etanol, izopropanol, propanol, butanol. Ze względu na toksyczność w sytuacji kontaktu ze skórą dłoni, z metanolu, propanolu i butanolu najlepiej będzie z góry zrezygnować. Zgodnie z wytycznymi WHO w zakresie składu preparatów do dezynfekcji dłoni o działaniu przeciwwirusowym, aktywnymi substancjami biobójczymi mogą być alkohol etylowy (najlepiej spożywczy, w ostateczności denaturowany), lub alkohol izopropylowy (izopropanol). Kolejnym składnikiem aktywnym jest nadtlenek wodoru, czyli znana nam wszystkim woda utleniona, która dzięki reaktywnym formom tlenu, pozwala zwalczyć przetrwalniki patogenów. Glicerol natomiast, czyli gliceryna, ma za zadanie nawilżać skórę i zapobiegać jej nadmiernemu wysuszaniu, co jest typowym efektem ubocznym działania preparatów opartych na alkoholu etylowym. Powyżej wymienione substancje rozcieńcza się wodą destylowaną, a w ostateczności przegotowaną kranówką. W przypadku zastosowania wody z kranu, warto ją przefiltrować w celu usunięcia drobnych cząstek stałych. Do składu preparatu antyseptycznego nie zaleca się dodawania barwników, ani olejków eterycznych, gdyż mogą podrażniać skórę, a ponadto znacznie ograniczają możliwy zakres zastosowań środka, sprowadzając go tylko do dezynfekcji rąk.

Składniki potrzebne do sporządzenia 1 L preparatu do dezynfekcji rąk

Do przygotowania preparatu do dezynfekcji rąk, którego zadaniem ma być unicestwianie obecnych na dłoniach wirusów otoczkowych (takich jak SARS-CoV-2), należy zastosować składniki w podanych poniżej proporcjach i stężeniach. Składniki należy wlewać w podanej kolejności pojedynczo do butelki i każdorazowo dokładnie mieszać. Po sporządzeniu preparatu można go przelać do mniejszych, bardziej poręcznych pojemników. Świeżo wyprodukowany preparat należy poddać 72-godzinnej kwarantannie w celu eliminacji przetrwalników drobnoustrojów, które mogły przypadkowo trafić do płynu z powietrza, bądź ze ścianek naczyń i opakowań (źródło 1).

Preparat antyseptyczny na bazie etanolu

• etanol o stężeniu 96 proc. - 833 ml;
• nadtlenek wodoru - 42 ml;
• glicerol - 15 ml;
• woda - 110 ml.

Preparat do dezynfekcji rąk na bazie izopropanolu

• izopropanol o stężeniu 99,8 proc. - 752 ml;
• nadtlenek wodoru – 42 ml;
• glicerol – 15 ml;
• woda – 191 ml.
• Jak widzisz, sporządzenie domowego środka do dezynfekcji rąk ze składnikami aktywnymi zgodnymi z wytycznymi WHO (źródło 2) wcale nie musi być trudne!

Gdzie kupię składniki?

Wymienione wcześniej składniki znajdziesz w każdej aptece. Jeśli jednak nie masz ochoty bawić się w chemika, to pamiętaj, że w sklepach stacjonarnych preparaty do dezynfekcji rąk mogą być na chwilę obecną bardzo trudno dostępne, ale jest spora szansa, że kupisz je jeszcze online. Aby nie przepłacać, radzimy skorzystać z serwisu Ceneo. Należy mieć na uwadze fakt, że żaden preparat do dezynfekcji dłoni nie zabezpieczy nas przed zarażeniem się chorobą COVID-19 poprzez układ oddechowy. Najnowsze obserwacje naukowców potwierdzają, że koronawirus SARS-CoV-2 może pozostawać w powietrzu przez 30 minut i podróżować na odległość 4,5 metra od zarażonej osoby. To znacznie dalej niż "bezpieczna odległość" zalecana jak dotąd przez służby sanitarne na całym świecie

Bibliografia:

1 – TVP Info – Środki do dezynfekcji domowej roboty. 2 – WHO – WHO-recommended handrub formulations.