Miewasz opuchnięte stopy lub nogi? Czy to może zagrażać życiu?

Obrzęk nóg to objaw, którego absolutnie nie można lekceważyć, gdyż może świadczyć o stanie zdrowia, który wymaga natychmiastowej opieki medycznej. Choć brak odpowiedniej ilości aktywności fizycznej nie jest jedyną przyczyną tej dolegliwości, to na obrzęk kończyn dolnych skarzą się przeważnie osoby prowadzące sedentarny tryb życia. Przyczyn tej dolegliwości może być jednak bardzo wiele.

Niektóre możliwe przyczyny

Obrzęki nóg są przeważnie spowodowane przesiąkaniem – poprzez ścianę naczyniową – wody zawartej w krwi do tkanek. Przyczynami takiego stanu rzeczy mogą być – między innymi – niewydolność serca oraz zaburzenia krążenia żylnego i limfatycznego. Puchnięciu dolnych kończyn sprzyja również obniżone stężenie białek w surowicy krwi, które przeważnie towarzyszy chorobom nerek lub niedożywieniu. Do najbardziej powszechnych przyczyn obrzęku nóg zaliczamy:

• Wysoka temperatura otoczenia, przemęczenie;
• Zakrzepica żył głębokich;
• Przewlekła niewydolność żylna;
• Zastój limfy;
• Zatrucie ciążowe;
• Marskość wątroby;
• Choroby nerek;
• Choroby serca – kardiomiopatie, zapalenie osierdzia;
• Przyjmowanie przez długi czas pozycji siedzącej lub stojącej.

W przypadku obrzęku obu kostek, można wstępnie podejrzewać niewydolność serca, szczególnie jeśli dolegliwość często się powtarza. Niewydolność krążenia jest bowiem jedną z częstszych przyczyn obrzęku nóg. W przypadku niewydolności prawokomorowej serca dochodzi do zastoju krwi w krążeniu dużym i tworzą się obrzęki zlokalizowane w najniżej położonych częściach ciała. Jeśli spuchnięte są stopy i nogi w okolicy kostek, a obrzęk pojawia się początkowo przede wszystkim wieczorami, w efekcie długiego chodzenia lub stania w ciągu dnia, a do tego dochodzą skurcze i bóle łydek, najczęściej jest to sygnał choroby żylakowej. W przypadku gdy spuchnięte są nie tylko nogi, ale również powieki, może to stanowić zespół objawów zaburzeń pracy nerek, szczególnie wówczas, gdy występują jednocześnie uczucie ogólnego rozbicia, bóle głowy i zmiana w wyglądzie moczu. Obrzęki nóg w chorobach nerek występują gdy wskutek ciężkiego uszkodzenia nerek dochodzi do wstrzymania wody oraz u osób z zespołem nerczycowym. Osoby z ciężkimi uszkodzeniami nerek mają małą diurezę, co prowadzi do gromadzenia się wody w organizmie.

Zakrzepica żył głębokich

W przypadku gdy opuchnięcie nóg dotyczy tylko jednej z nich, a skóra na niej jest gorąca i wrażliwa na dotyk, czasami sinawo zabarwiona, pojawia się ból w łydce i podeszwie, może to oznaczać obecność zakrzepu w żyle głębokiej.

Co to są żyły głębokie? Otóż długość ludzkich naczyń krwionośnych, które znajdują się w jednej nodze, wynosi około 100 km! Część żył schowana jest głęboko i tworzy tak zwany układ żył głębokich. Istotą zakrzepicy żył głębokich jest powstanie zakrzepu pod powięzią głęboką kończyny dolnej – w układzie żył głębokich. Pierwszym objawem zakrzepicy żył głębokich jest gwałtowny skurcz mięśni. W odróżnieniu od zwykłego skurczu, w przypadku zakrzepicy ból nie ustępuje, lecz wyraźnie nasila się przy zginaniu stopy i naciskaniu na podeszwę. W przypadku zakrzepicy, która na ogół występuje w kończynach dolnych, obrzęk pojawia się najczęściej w okolicy kostki, czasem na całym podudziu lub udzie, ale zawsze poniżej zakrzepu. W trakcie zakrzepicy może się pojawić stan podgorączkowy, a nawet gorączka, która niekiedy jest jedynym objawem choroby. Jeśli podejrzewasz u siebie zakrzepicę, to pilnie udaj się do szpitala! Tego stanu zdrowia absolutnie nie można lekceważyć! Groźnym powikłaniem zakrzepicy kończyn dolnych są zatory w tętnicy płucnej powodowane przez skrzepliny napływające z żył w nogach.

Przewlekła niewydolność żylna

Przewlekła niewydolność żylna, nazywana potocznie „żylakami” to zespół objawów zastoju żylnego, występujących wskutek wstecznego przepływu krwi w żyłach lub ich zwężenia, bądź niedrożności. Chroniczna niewydolność żylna, to uciążliwa choroba, która dotyka w naszym kraju niemal połowy kobiet i około 40 procent mężczyzn. Główną przyczyną chronicznej niewydolności żylnej jest uszkodzenie żył transportujących krew z nóg do serca. Żyły wyposażone są w specjalistyczne zastawki, które sprawiają, że krew jest w stanie pokonać grawitację i wędrować w górę, od stóp w kierunku serca. Gdy zastawki są uszkodzone, następuje refluks żylny i krew zaczyna zalegać w żyłach.

W trakcie choroby pojawiają się obrzęki stóp, okolic kostek i łydek, które w jej początkowej fazie ustępują po odpowiednim rozruszaniu się, np. w efekcie ćwiczeń fizycznych, spaceru itp. Typowymi objawami choroby są:

• Mrowienie, drętwienie, swędzenie kończyn dolnych;
• Nocne skurcze mięśni, głównie łydek;
• Obrzęki stóp, okolic kostek i łydek;
• Uwidocznienie żył podskórnych (pajączki i wystające żyły);
• Brązowo-czerwonawe podskórne przebarwienia.

Przyczyn niewydolności żylnej może być bardzo wiele. Narażone na nią są szczególnie osoby wysokie, otyłe i palacze tytoniu. Duże znaczenie mają również czynniki genetyczne oraz inne aspekty stylu życia. Praca siedząca lub stojąca (np. fryzjerki) i niska aktywność fizyczna często doprowadzają do tej choroby. Nieleczona niewydolność żylna może spowodować szereg uciążliwych komplikacji zdrowotnych, takich jak przykładowo uciążliwe żylaki, zapalenie żył głębokich, zapalenie zastoinowe skóry, owrzodzenie goleni, hemoroidy, stwardnienia skórno-tłuszczowe.

Obrzęk limfatyczny

Według szacunków statystycznych na obrzęk limfatyczny na całym świecie cierpi około 140 milionów osób. To ciężkie schorzenie, którego nie można lekceważyć. Obrzęk limfatyczny to opuchlizna tkanek wywołana zastojem limfy. W wyniku nieprawidłowego działania układu limfatycznego w skórze i tkance podskórnej gromadzi się zbyt dużo płynu śródtkankowego. Obrzęk najczęściej pojawia się przy kostce lub przedstopiu. Przyczyną tej dolegliwości mogą być wady wrodzone (rzadko) lub nabyte uszkodzenia naczyń chłonnych. Warto zaznaczyć, że jedną ze znanych przyczyn nabytego obrzęku limfatycznego jest sedentarny tryb życia i brak wystarczającej ilości aktywności fizycznej. W początkowej fazie choroby obrzęk znika przy uniesieniu nogi. W kolejnych etapach zmiana pozycji już nie pomaga, a faktura skóry ulega zmianie. Skóra staje się twarda, gruba, zrogowaciała, pojawiają się na niej liszaje. Obrzęk limfatyczny charakteryzuje się stopniowym rozwojem, a gdy przybiera swoją zaawansowaną formę, pojawiają się objawy takie jak:

• Powiększająca się opuchlizna kończyny;
• Trudności w poruszaniu kończyną;
• Stwardniała skóra;
• Narośle podobne do grudek;
• Wybrzuszenia;
• Żółte paznokcie - łamliwe, kruche i zniekształcone. Często wypadają, mogą też całkowicie zaniknąć;
• Ból (dość rzadko).

Ostatnie stadium zastoju limfy to naprawdę paskudnie wyglądające zniekształcenie zarysu kończyny, w efekcie którego zanika różnica między jej górnym a dolnym obwodem.

Zatrucie ciążowe

Opuchnięte nogi podczas ciąży mogą być efektem zatrzymywania się wody w organizmie.

Gdy jednak obrzękom towarzyszy nagły wzrost wagi bez zwiększonego apetytu, może to świadczyć o zatruciu ciążowym. Tego stanu absolutnie nie wolno lekceważyć, gdyż wymaga on pilnej opieki medycznej!

Wnioski

Niezależnie od domniemanej przyczyny puchnięcia kończyn dolnych, objaw należy pilnie skonsultować z lekarzem. Lekceważenie puchnięcia nóg może skończyć się fatalnie!