Obok sodu i chloru, potas jest podstawowym elementem elektrolitycznym w komórkach ludzkiego organizmu. Sód, chlor oraz potas są obecne we wszystkich płynach zewnątrz- i wewnątrzkomórkowych ludzkiego ciała, które są odpowiedzialne za wytwarzanie ładunków elektrycznych i różnicy potencjałów błon komórkowych. Potas jest absolutnie niezbędny do prawidłowego funkcjonowania całego ludzkiego organizmu
Teaser Media
Image
Obok sodu i chloru, potas jest podstawowym elementem elektrolitycznym w komórkach ludzkiego organizmu. Sód, chlor oraz potas są obecne we wszystkich płynach zewnątrz- i wewnątrzkomórkowych ludzkiego ciała, które są odpowiedzialne za wytwarzanie ładunków elektrycznych i różnicy potencjałów błon komórkowych.
Potas jest absolutnie niezbędny do prawidłowego funkcjonowania całego ludzkiego organizmu. Pierwiastek ten aktywnie uczestniczy w dostawie składników odżywczych do wnętrza komórek. Kontroluje skurcze włókien mięśniowych, umożliwia prawidłową pracę mięśni i całego układu nerwowego. Potas bierze udział w powstawaniu potencjału spoczynkowego i czynnościowego błony komórkowej neuronów oraz w przewodzeniu impulsów nerwowych. Optymalna ilość potasu w organizmie usprawnia pracę mózgu i poprawia koncentrację.
Potas aktywnie reguluje gospodarkę wodną człowieka i działa antagonistycznie w stosunku do sodu, zmniejszając objętość płynów zewnątrzkomórkowych, kosztem zwiększania uwodnienia koloidu wewnątrz komórki. Ponadto pierwiastek ten pełni kilka innych bardzo istotnych funkcji, a mianowicie odpowiada za utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej, reguluje wewnątrzkomórkowe pH i ciśnienie osmotyczne, a dodatkowo pobudza wydzielanie insuliny.
PodsumowaniePotas jest pierwiastkiem absolutnie niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu i pełni w nim różnorodne funkcje.
Niedobór potasu w organizmie: hipokaliemia
Mianem hipokaliemii określany jest niedobór potasu w organizmie. Mamy do czynienia z tym stanem wówczas, gdy stężenie potasu w surowicy krwi spada poniżej 3,8 mmol/l. Dolegliwości towarzyszące hipokaliemii zależą w dużej mierze od nasilenia niedoboru. Pomimo, iż niewielka hipokaliemia może przebiegać zupełnie bezobjawowo i nie wpływać znacząco na nasze zdrowie, to ciężka postać niedoboru potasu w organizmie może być stanem stwarzającym bezpośrednie zagrożenie życia.
PodsumowanieHipokalemia, czyli niedobór potasu, ma miejsce gdy jego stężenie w surowicy krwi spada poniżej 3,8 mmol/l. Ciężki niedobór potasu może stwarzać poważne zagrożenie życia.
Przyczyny niedoboru potasu
Do najczęstszych przyczyn niedoboru potasu w organizmie należy nadmierna utrata tego pierwiastka w skutek wymiotów, lub biegunek, powszechnie będących objawem zatrucia, lub infekcji układu pokarmowego. Powszechną przyczyną hipokaliemii bywa również przedawkowanie leków przeczyszczających.
Do nadmiernej utraty potasu i jego niedoboru może prowadzić przyjmowanie leków, takich jak niektóre diuretyki, amfoterycyna, cisplatyna, glikokortykosteroidy oraz antybiotyki z grupy aminoglikozydów (gentamycyna). Niestety lista leków, które mogą powodować niedobór potasu w organizmie jest o wiele dłuższa i dlatego należy zawsze dokładnie zapoznawać się z załączanymi do preparatów ulotkami.
Niedoczynność tarczycy może prowadzić do intensywnego wydalania potasu z organizmu i do jego niedoboru. Za obniżony poziom potasu w organizmie ponosić winę mogą również zaburzenia endokrynologiczne, zwężenie tętnicy nerkowej, nowotwory i wiele innych dolegliwości zdrowotnych.
Innymi możliwymi przyczynami niedoboru potasu są:
Rzadsze przyczyny niedoboru potasu to: rozległe oparzenia, urazy, wstrząs, masywne krwotoki, śpiączka cukrzycowa, leczenie sterydami, zespół Cushinga.
Lista stanów patologicznych objawiających się m.in. hipokaliemią jest niestety bardzo długa.
W związku z ich obfitą zawartością glukozy, fruktozy i kofeiny, do naukowo potwierdzonych przyczyn hipokaliemii zalicza się obecnie niedobór potasu wywołany częstym piciem napojów typu Cola (Coca-Cola i tym podobne) (źródło 1).
Oporna na leczenie hipokaliemia może być efektem towarzyszącego jej niedoboru magnezu.
PodsumowanieNiedobór potasu w organizmie może mieć wiele przyczyn, począwszy od biegunek i wymiotów, poprzez zażywanie niektórych leków, aż po cały szereg dolegliwości zdrowotnych.
Objawy niedoboru potasu
Najbardziej powszechne objawy niedoboru potasu to:
Wskutek obniżonej pobudliwości mięśniowo-nerwowej może dojść do porażenia mięśni. Mogą pojawiać się bolesne skurcze mięśni i pareztezje kończyn. Podczas ćwiczeń fizycznych mogą występować wyraźne zaburzenia pracy mięśni. W ciężkich przypadkach osłabienie mięśni może prowadzić do porażenia i niewydolności oddechowej (źródło 2), co stanowi bezpośrednie zagrożenie życia!
Do objawów ciężkiego niedoboru potasu zalicza się zaburzenia akcji serca. Możliwe są nie tylko arytmie – czyli nierównomierna praca tego narządu, ale także niebezpieczne bloki (wydłużenia odstępów pomiędzy skurczami) i zagrażające życiu migotanie komór. Ich szybka i nieskoordynowana praca uniemożliwia prawidłowy wyrzut krwi z serca do aorty, a tym samym upośledza jej dalsze rozprowadzanie w całym organizmie. W tym przypadku jedynym skutecznym ratunkiem dla pacjenta pacjent może okazać się wykonanie resuscytacji krążeniowo-oddechowej oraz defibrylacja. Również zagrażająca życiu może być wynikająca z ciężkiego niedoboru potasu rabdomioliza (źródło 3).
PodsumowanieW zależności od stopnia niedoboru potasu w ludzkim organizmie, jego skutki mogą być niekiedy bardzo dokuczliwe, a nawet poważnie zagrażać życiu.
Niedobór potasu – Rozpoznanie i leczenie
Analiza krwi pod kątem stężenia jonów potasu pozwala rozpoznać, lub wykluczyć hipokaliemię - niedobór potasu. Leczenie hipokaliemii polega na rozpoznaniu i wyeliminowaniu jej przyczyny (np. niezdrowa dieta, inne nieleczone dolegliwości, przyjmowanie niektórych leków) oraz na uzupełnianiu niedoborów potasu w najbardziej odpowiedni sposób.
Lekkie niedobory potasu można skutecznie wyrównać spożywając produkty bogate w ten pierwiastek, np. banany. W przypadku znacznych niedoborów potasu wymagane jest przyjmowanie odpowiednich preparatów leczniczych.
Bardzo ciężkie stany wywołane niedoborem potasu to wskazanie do niezwłocznego dożylnego podania roztworów zawierających ten pierwiastek, z równoczesnym monitorowaniem jego poziomu w surowicy, gdyż zbyt duże stężenie potasu może wywołać hiperkaliemię, czyli nadmiar potasu w organizmie - co jest również niebezpieczne i może zagrażać życiu.
Potas – Dzienne zapotrzebowanie i pokarmy bogate w potas
Zalecane dzienne spożycie potasu wynosi 4700 mg dla zdrowych dorosłych osób, ale niestety większość ludzi nie dostarcza do organizmu wystarczającej ilości tego pierwiastka wraz z pokarmami (źródło 4).
Z myślą o potasie, niektóre osoby sięgają po banany, ponieważ powszechnie wiadomo, że zawierają spore ilości tego pierwiastka. W rzeczywistości średniej wielkości banan, zawiera zwykle około 422 mg potasu - to prawie 10% naszego dziennego zapotrzebowania na ten pierwiastek.
Do pokarmów, w których obficie występuje potas należą również:
Ziemniaki - już w 100 g ziemniaków jest średnio 370 mg potasu;
Bataty - 541 mg / jeden średniej wielkości batat;
Awokado - 487 mg / 100g;
Szpinak - 370 mg / 100g;
Biała fasola - Pół filiżanki ugotowanego produktu to około 800 mg potasu;
Czarna fasola - Pół filiżanki ugotowanego produktu to około 600 mg potasu;
Przecier pomidorowy - 100 g to około 900 mg potasu;
PodsumowanieU zdrowego dorosłego człowieka dzienne zapotrzebowanie na potas wynosi około 4700 mg. Sporo produktów spożywczych obfituje w ten cenny dla naszego zdrowia pierwiastek.
Bibliografia:1 – Wiley Online LIbrary – Cola‐induced hypokalaemia: pathophysiological mechanisms and clinical implications;
2 – Web MD – What is Hypokalemia?
3 – zdrowepasje.pl – Ćwiczenia fizyczne mogą poważnie zagrażać życiu!
4 – HealthLine – 15 Foods That Pack More Potassium Than a Banana.
Spodobał Ci się artykuł? Podziel się nim ze znajomymi!
