Od tych pokarmów szybko się starzejesz i chorujesz!

Czy wiesz, że niektóre produkty spożywcze, o wiele bardziej niż inne, przyczyniają się do szybszego starzenia się zarówno skóry, jak i wszystkich pozostałych komórek Twojego ciała? W efekcie ich częstego spożywania, Twoje ciało o wiele szybciej słabnie, robi się brzydkie i bardziej podatne na choroby, a Twój umysł zaczyna szwankować. Nie wierzysz, że szybkość starzenia się może zależeć w bardzo dużej mierze od tego w jaki sposób się odżywiasz? Potwierdzają to liczne badania naukowe, a odpowiedzialne za szybkie starzenie się ludzkiego ciała są pochodzące z żywności produkty uboczne glikacji (advanced glycation end products - AGE), tak zwane glikotoksyny, zróżnicowana grupa związków silnie utleniających o patogennym znaczeniu w cukrzycy i kilku innych przewlekłych chorobach.

Szkodliwe glikotoksyny - AGE

Glikotoksyny to bardzo szeroka grupa związków chemicznych, która wytwarzana jest przez żywe organizmy w procesach metabolicznych, a w pokarmach powstaje - między innymi - w wyniku reakcji cukrów redukujących z aminokwasem asparaginą, tzw. reakcji Maillarda.

Patologiczne oddziaływanie glikotoksyn wynika z ich zdolności do ułatwiania zachodzącego w organizmie stresu oksydacyjnego oraz procesów zapalnych, poprzez wiązanie się z receptorami obecnymi na powierzchni komórek ciała lub w efekcie krzyżowania się z białkami, co zmienia ich strukturę i funkcję. Co to oznacza w praktyce? Otóż z dużym uproszczeniem można stwierdzić, że glikotoksyny przyśpieszają procesy degeneracyjne zachodzące w organizmie, przez co jego komórki starzeją się o wiele szybciej.

Glikotoksyny nie tylko powstają w sposób całkiem naturalny w ludzkim organizmie, ale są również obecne w żywności, głównie w pokarmach pochodzenia zwierzęcego. Ponadto termiczna obróbka produktów spożywczych wiąże się z wytwarzaniem się w nich nowych glikotoksyn! Dodatkowe glikotoksyny powstają szczególnie w efekcie grillowania, opiekania, pieczenia i smażenia! Jak to wszystko wpływa na nasze zdrowie? Otóż, wyniki badań naukowych jasno wykazują, że spożywanie glikotoksyn skutkuje powiększaniem się ich ogólnego stężenia w organizmie (źródło 1).

Wpływ glikotoksyn na nasze zdrowie

Badania przeprowadzone na zwierzętach wykazują, że dieta uboga w glikotoksyny zmniejsza ryzyko występowania chorób układu krążeniowego, nerek, cukrzycy typu 1 i 2, poprawia wrażliwość komórek na insulinę, a ponadto przyśpiesza gojenie się ran. To jeszcze nie wszystko! Naukowcy potwierdzają, że ograniczenie glikotoksyn w codziennym jadłospisie może znacznie przedłużać życie! Badania na ludziach wykazały, że dieta uboga w glikotoksyny łagodzi skutki stresu oksydacyjnego i ogranicza procesy zapalne zachodzące w organizmie. Zarówno badania na zwierzętach, jak i na ludziach, wykazują, że ograniczenie glikotoksyn w codziennym jadłospisie może skutecznie chronić nas przed wieloma przewlekłymi chorobami, a także znacznie wydłużać nasze życie (źródło 1)!

Według dzisiejszego stanu wiedzy zaawansowane końcowe produkty glikacji nie wywołują bezpośrednio procesów nowotworowych. Mogą jednak uczestniczyć w powstawaniu komórek nowotworowych poprzez wywoływanie przewlekłych ognisk zapalnych, które są znanym czynnikiem zwiększonego ryzyka zachorowania na raka. Glikotoksyny mogą negatywnie wpływać na zdrowie serca i całego układu krwionośnego. Naukowcy zauważyli, że osoby, które spożywały najwięcej AGE, były obciążone najwyższym ryzykiem rozwoju poważnych chorób serca. AGE łączą się z niektórymi białkami w naczyniach krwionośnych, przez co ich elastyczność z czasem się zmniejsza. Inaczej to ujmując, żyły stają się twarde i mogą pękać! Glikotoksyny posiadają zdolność do utleniania cholesterolu LDL, przez co łatwiej osadza się on na ścianach tętnic i prowadzi do stopniowego rozwoju miażdżycy. Są też badania, których wyniki potwierdzają, iż regularne spożywanie produktów bogatych w glikotyksyny, znacznie zwiększa ryzyko rozwoju demencji i choroby Alzheimera (źródło 2).

Zdaniem naukowców, jednym z kluczy do zdrowia, dobrego samopoczucia i długiej młodości może być dieta uboga w glikotoksyny. Ponieważ związków tych najwięcej jest w termicznie obrabianej żywności pochodzenia zwierzęcego, powinniśmy spożywać jak najmniej tego rodzaju produktów. Wysoką zawartość glikotoksyn ma również pieczona, chrupiąca lub słodka, wysoko przetworzona żywność.

Podwójne zagrożenie ze strony glikotoksyn!

Zbyt wiele glikotoksyn w naszych ciałach może wzmagać procesy zapalne i degeneracyjne zachodzące w organizmie na dwa sposoby - gdy glikotoksyny przedostają się do naszego organizmu bezpośrednio z żywnością, a także w efekcie zaburzenia równowagi mikroorganizmów jelitowych wskutek spożycia tych związków. Pomimo, iż bezpośrednio wchłaniamy maksymalnie 30 procent glikotoksyn obecnych w pożywieniu, to pozostała ich część trafia do jelita grubego, gdzie staje się idealnym pożywieniem dla patogennych drobnoustrojów które tam bytują (źródło 3).

Zaburzona flora bakteryjna jelit może być przyczyną osłabienia odporności i stanowić podstawę wielu groźnych chorób.

Co jeść, a czego unikać aby długo cieszyć się młodością?

W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, nasz sposób odżywiania się znacznie się pogorszył. Polacy przepadają za mięsem, wędlinami i ogólnie za wysoko przetworzoną żywnością, która obfituje w niszczące nasze zdrowie glikotoksyny. Wielu z nas przynajmniej kilka razy w tygodniu zajada się przetworami mięsnymi (kiełbasa i inne wędliny, pasztety itp) lub wysoko przetworzonymi produktami cukierniczymi. Gdy jest na to okazja, bardzo lubimy grillować! Mamy na ogół dość złe nawyki żywieniowe, które prowadzą do poważnych problemów ze zdrowiem i szybkiego starzenia się organizmu. W świetle wyników licznych badań nad wpływem glikotoksyn na nasze zdrowie, warto stawiać na takie produkty spożywcze, które zawierają ich jak najmniej. Najwięcej glikotoksyn jest w termicznie obrobionych produktach mięsnych, takich jak smażony boczek, a najmniej w świeżych warzywach i owocach. Najgroźniejsze dla zdrowia pod względem powstawania dodatkowych glikotoksyn w żywności jest jej smażenie i grillowanie. Im wyższa temperatura obróbki termicznej, mniejsza zawartość wody i dłuższy czas przyrządzania potrawy, tym więcej glikotoksyn powstaje w żywności.

Poniższa tabela przedstawia zawartość glikotoksyn (AGE kU/100 g) w poszczególnych, przykładowych pokarmach:

• Ryż biały – gotowany 10 minut: 9;
• Banan: 9;
• Ziemniak – gotowany 10 minut: 17;
• Zielony groszek: 18;
• Pomidor: 23;
• Ogórek: 31;
• Chlebek pita: 53;
• Warzywa z grilla (brokuły, marchew, seler): 226;
• Humus: 700;
• Awokado: 1,577;
• Nasiona dyni, surowe, łuszczone: 1,853;
• Łosoś smażony na oliwie: 3,083;
• Kurczak - kebab: 6,122;
• Pizza, cienkie ciasto: 6,825;
• Big Mac (McDonald’s): 7,801;
• Kurczak - Nuggetsy (McDonald’s): 8,627;
• Majonez: 9,400;
• Wołowina, stek, smażony z oliwą z oliwek: 10,058;
• Kurczak pieczony, skóra, udo: 11,149;
• Ser, parmezan, tarty (Kraft): 16,900;
• Masło: 26,480;
• Boczek, smażony 5 min bez dodatku oleju: 91,577.

Bardziej obszerną tabelę, zawierającą znacznie większą ilość produktów spożywczych, znajdziesz tutaj!

Bibliografia: 1 – US National Library of Medicine – Advanced Glycation End Products in Foods and a Practical Guide to Their Reduction in the Diet; 2 – PNAS – Oral glycotoxins are a modifiable cause of dementia and the metabolic syndrome in mice and humans; 3 – The Sydney Morning Herald – AGEs foods research suggests what is the best diet for a healthy gut.