Leki, które powodują tycie - Działanie niepożądane: przybieranie na wadze!

Które leki powodują tycie? Od jakich leków można z łatwością przybierać na wadze? Czy Asertin powoduje tycie? A Citabax? Czy po leku Structum się tyje? Tego typu pytania zadają sobie często pacjenci, którzy po rozpoczęciu kuracji zaczynają szybko przybierać na wadze!

O możliwych działaniach niepożądanych popularnych leków można się w prosty sposób dowiedzieć czytając ulotkę załączoną do danego preparatu. Choć czytanie tych informacji należy do „obowiązków” pacjenta, to niestety nie zawsze mamy ochotę na tego typu lekturę.

Większość z nas całkowicie ignoruje ten drobny druk, będąc przekonana, iż korzyści płynące z przyjmowania leku przeważą nad możliwymi skutkami ubocznymi. Niestety, nie zawsze jest to prawda i dlatego w przypadku wystąpienia uciążliwych działań niepożądanych należy porozmawiać z lekarzem o możliwości zamiany przyjmowanego leku na inny, bądź zmniejszenia stosowanych dawek.

Działanie niepożądane leków: przybieranie na wadze!

Które leki mogą powodować tycie i dlaczego tak się dzieje?

Jednym z powszechnych działań niepożądanych niektórych preparatów leczniczych jest szybkie przybieranie na wadze. Niektóre leki mogą spowalniać metabolizm, sprzyjać wstrzymywaniu wody w organizmie, a nawet wzmagać apetyt, w szczególności na węglowodany,

Przybierasz na wadze i nie wiesz dlaczego tak się dzieje? Odchudzanie, które zazwyczaj przynosiło efekty już nie działa jak kiedyś? Okazuje się, iż przyjmując niektóre preparaty lecznicze nabywamy skłonność do tycia, której wcześniej nie mieliśmy. Nie oznacza to jednak, że jeśli do kuracji włączysz jedno z tych lekarstw, tycie stanie się nieuniknione. To dobry powód, aby uważnie czytać ulotki.

Po zapoznaniu się z zagrożeniem, możesz podjąć kroki, które pomogą Ci znacznie zmniejszyć ryzyko. Stosując leki, o których dobrze wiadomo, że mogą przyczyniać się do przybierania na wadze, warto regularnie kontrolować masę ciała, warząc się przynajmniej raz w tygodniu. Jednak nawet jeśli zauważysz, że tyjesz, zawsze powinieneś skonsultować się z lekarzem przed wprowadzeniem jakichkolwiek zmian w kuracji. Bez zgody medyka prowadzącego kurację, zażywania leków nie należy przerywać.

Które leki powodują tycie? Uwzględniając wszelkie możliwe specyfiki przyczyniające się do przybierania na wadze, lista preparatów leczniczych może okazać się dość długa. Skupimy się zatem na najbardziej popularnych lekarstwach, które mogą sprzyjać odkładaniu się tkanki tłuszczowej w organizmie.

Tycie i nadwaga a steroidy

Kluczem do bezpiecznego stosowania steroidów, które powszechnie przepisywane są w przypadku choroby skóry, choroby krwi, bądź zapalenia stawów, jest ich przyjmowanie przez najkrótszy możliwy okres czasu. Preparaty z tej grupy leków zazwyczaj powodują bezsenność, zwiększony apetyt i zatrzymywanie wody w organizmie. To wszystko razem wzięte przyczynia się do łatwego gromadzenia zbędnych kilogramów.

Niestety jest to potwierdzone działanie niepożądane w przypadku około 75 proc. pacjentów, przyjmujących popularny lek z tej grupy - prednizon, syntetyczny glikokortykosteroid.

Wydawać by się mogło, że działanie niepożądane polegające na przybieraniu na wadze nie dotyczy leków steroidowych stosowanych miejscowo, takich jak sterydowe aerozole do nosa, maści, czopki, ponieważ nie są to leki o działaniu ogólnoustrojowym. Jednak okazuje się, że przy częstym stosowaniu, nadal mogą one ułatwiać przyrost masy ciała. Jeśli Twoja choroba wymaga stosowania leków steroidowych, koniecznie poproś lekarza, aby zastosował najkrótszą i najbezpieczniejszą dawkę, jaką możesz przyjąć.

Leki przeciwdepresyjne nowej generacji - np. CITABAX, ASERTIN

Leki z grupy SSRI - Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, są jednymi z największych sprawców przyrostu masy ciała. Ich działanie polega na blokowaniu znajdującego się w mózgu receptora, który wchłania ponownie serotoninę. Zmniejszony wychwyt zwrotny serotoniny sprawia, że w komórkach nerwowych dostępna jest większa ilość substancji odpowiedzialnej za dobre samopoczucie. Poprawia to nie tylko nastrój, ale czasami również apetyt. Leki z grupy SSRI mogą zwiększyć apetyt szczególnie na węglowodany, których nadmiar sprawia, że tyjemy.

Przybieranie na wadze po lekach przeciwdepresyjnych - Czy leki przeciwdepresyjne powodują tycie?

Popularne w Polsce preparaty z grupy SSRI to:

• citalopram (Aurex, Citabax, Cital);
• escitalopram (Pralex, Escitil);
• fluoksetyna (Andepin, Bioxetin);
• fluwoksamina (Fevarin);
• paroksetyna (Parogen, Paxtin);
• sertralina (Asentra, Asertin, Zoloft).

Tycie i nadwaga a leki przeciwpsychotyczne - neuroleptyki

Leki przeciwpsychotyczne to preparaty stosowane w leczeniu schorzeń takich jak przykładowo schizofrenia i psychoza. Neuroleptyki podawane mogą być również pacjentom cierpiącym na niektóre formy depresji. Jest to bardzo niejednorodna grupa leków, ponieważ oddziałują one z różną siłą na różnego typu receptory układu nerwowego.

Badania z 2017 r., opublikowane na łamach prestiżowego periodyku Neuropsychiatric Disease and Treatment (źródło 1), jednoznacznie wykazały, że prawie wszystkie rodzaje leków przeciwpsychotycznych przyczyniają się do przyrostu masy ciała. Pacjenci przyjmujący leki przeciwpsychotyczne odnotowują przybieranie na wadze już zaledwie kilka tygodni po rozpoczęciu kuracji. Ten proces może trwać przez całe lata. Podobnie jak w przypadku leków z grupy SSRI, uważa się, że wpływ leków przeciwpsychotycznych na niektóre receptory chemiczne może zaburzać odczuwanie apetytu i przemianę materii pacjenta.

Czy leki psychotropowe mogą powodować tycie?

Podobnie jak to bywa w przypadku większości preparatów leczniczych, również leki psychotropowe posiadają dość długą listę możliwych działań niepożądanych. Jednym z efektów ubocznych ich przyjmowania może być tycie.

Neuroleptyki klasyczne stanowią grupę należącą do leków psychotropowych. W rzeczywistości wszelkie neuroleptyki, za wyjątkiem kwetiapiny, mogą zwiększać ryzyko przybierania na wadze. Najnowsze leki należące do tej grupy, zwane powszechnie lekami nowej generacji lub „atypowymi” - np. risperidon i olanzapina - mogą powodować tycie o wiele częściej niż leki starszej generacji. Z drugiej zaś strony, leki takie jak arypiprazol i zyprazydon wykazują większą neutralność w zakresie przybierania na wadze, pomimo, iż mogą powodować skoki poziomu cukru we krwi.

Czy benzodiazepiny, takie jak Lorafen, powodują tycie?

Benzodiazepiny, w tym Lorafen (lorazepam), rzadko bezpośrednio powodują przyrost masy ciała. Jednak ich wpływ na wagę może być pośredni i wynikać z ich działania uspokajającego i relaksującego. Leki te mogą zmniejszać poziom stresu i lęku, co czasami prowadzi do zmian w nawykach żywieniowych, takich jak zwiększenie apetytu lub skłonność do podjadania w wyniku redukcji napięcia emocjonalnego. Z drugiej strony, u niektórych osób benzodiazepiny mogą powodować zmniejszenie apetytu lub nawet utratę masy ciała. Warto pamiętać, że każda reakcja organizmu jest indywidualna, dlatego wszelkie niepokojące zmiany wagi podczas stosowania tych leków warto omówić z lekarzem prowadzącym.

Tycie i nadwaga a środki antykoncepcyjne

Pigułki antykoncepcyjne starszej generacji powodowały liczne, niekiedy bardzo uciążliwe efekty uboczne. Jednym z nich było przybieranie na wadze. Dzisiejsze hormonalne środki antykoncepcyjne nie zawierają tak dużych stężeń substancji czynnych, jak preparaty stosowane kilka dekad temu, w związku z czym na ogół nie uważa się, aby przyczyniały się do przyrostu masy ciała.

Może on wystąpić w pierwszych tygodniach, lub miesiącach po rozpoczęciu stosowania antykoncepcji, ale jest zazwyczaj spowodowany zatrzymywaniem wody w organizmie, a nie gromadzeniem się tłuszczu (źródło 2).

Nadwaga a Beta-blokery

Beta-blokery stosowane są w leczeniu wielu chorób, w tym nadciśnienia tętniczego, niewydolności serca, migreny, jaskry i lęku. Lekarze nie są pewni, dlaczego niektóre beta-blokery powodują przyrost masy ciała. Być może spowalniają one metabolizm. To działanie niepożądane jest zauważalne w szczególności w przypadku przyjmowania beta-blokerów starszej generacji (źródło 3).

Nadwaga a blokery receptora angiotensyny

Zablokowanie receptora AT1 uniemożliwia działanie angiotensyny II i hamuje rozwój objawów uzależnionych od biologicznego działania angiotensyny, polegających na skurczu naczyń krwionośnych, retencji sodu i płynów w organizmie.

Badanie opublikowane w roku 2016 na łamach periodyku Cell Reports wykazało, że stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego blokery receptora angiotensyny mogą spowalniać przemianę materii i przyczyniać się do otyłości (źródło 4).

Tycie a Leki antyalergiczne

Nasze ciała jednoznacznie potrzebują histaminy. W przypadku kontaktu z alergenem histamina pomaga nam się go pozbyć. Czasami nasz organizm wytwarza zbyt dużo histaminy w reakcji na nieszkodliwy alergen, taki jak pyłek, powodując objawy takie jak przykładowo katar, kaszel, bądź świąd oczu. Właśnie w takich przypadkach mogą pomagać leki przeciwhistaminowe. Zażywa je miliony ludzi cierpiących na różnego rodzaju alergie. Od dawna wiadomo, że preparaty z tej grupy leków mogą utrudniać zachowanie idealnej sylwetki. Przypuszcza się, iż dzieje się tak dlatego, że są one ukierunkowane na niektóre receptory, związane nie tylko z histaminą, ale również z odczuwaniem głodu.

Naukowcy wykazali związek zachodzący pomiędzy stosowaniem leków przeciwhistaminowych na receptę, a zwiększonym ryzykiem otyłości u dorosłych. W porównaniu z grupą kontrolną dobraną pod względem wieku i płci, osoby przyjmujące leki przeciwhistaminowe na receptę miały znacznie większą masę ciała, BMI, obwód talii i poziomy insuliny we krwi (źródło 5).

Leki na migrenę - Czy mogą powodować tycie?

Niektóre leki stosowane w przypadku uciążliwych migrenowych bólów głowy – takie jak trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, leki przeciwwstrząsowe i leki na nadciśnienie, mogą zwiększać prawdopodobieństwo rozwoju nadwagi.

Leki na cukrzycę - Nadwaga po lekach na cukrzycę?

Pacjenci chorzy na cukrzycę, którzy przyjmują leki takie jak insulina, pioglitazon i glipizyd mogą odnotowywać znaczne przybieranie na wadze. Jest to całkiem normalne, szczególnie jeśli już wcześniej mieli problem z utrzymaniem prawidłowej masy ciała.

Dlaczego tak się dzieje? Otóż glukoza lepiej wchłania się do komórek po przyjęciu insuliny – przez co jej poziom we krwi spada – co oznacza również, że leczenie działa. W takiej sytuacji, gdy spożywasz więcej kalorii niż w rzeczywistości potrzebujesz, Twój organizm przejmie nadmiar glukozy i zamieni ją w tłuszcz.

Czy leki na nadciśnienie tętnicze mogą powodować tycie?

Jeśli chodzi o produkty lecznicze stosowane w nadciśnieniu tętniczym, to generalnie sam lek nie powoduje zwiększonego odkładania się tłuszczu w organizmie, ale niestety może wywoływać uczucie senności i zmęczenia. Z tego powodu pacjent może mieć niechęć do aktywności fizycznej, przez co nietrudno o nadprogramowe kilogramy.

W rzadkich przypadkach, niektóre preparaty stosowane w leczeniu nadciśnienia mogą bezpośrednio przyczyniać się do zwiększenia masy ciała. Dotyczyć to może tak zwanego beta-adrenolityku, wchodzącego w skład Betalocu ZOK.

Bibliografia:

1 – ResearchGate – Antipsychotic-associated weight gain: Management strategies and impact on treatment adherence;

2 – HealthLine – Birth Control and Weight Gain: What You Need to Know;

3 – Mayo Clinic – Beta blockers: Do they cause weight gain?;

4 – The University of Iowa – Blood pressure hormone promotes obesity;

5 – Wiley Online Library – Association of Prescription H1 Antihistamine Use With Obesity: Results From the National Health and Nutrition Examination Survey.