Bóle stawów, migrena, depresja? Winne mogą być ziemniaki i chipsy!
Czy wiesz, że za przewlekłe bóle stawów, częste migreny, a nawet objawy depresji mogą być odpowiedzialne ziemniaki? Wydawać się to może niewiarygodne, ale winna temu jest zawarta w tym warzywie toksyczna substancja o nazwie solanina.
Czym jest solanina? Jest to gorzka w smaku steroidowa alkaloidowa saponina, która najczęściej spotykana jest we wszystkich częściach roślin z rodziny Solanaceae, takich jak Solanum melongena (bakłażan), Solanum tuberosum (ziemniak) i Solanum lycopersicum (pomidor).
- Zatrucia solaniną mogą mieć przykre skutki
- Uwaga na ziemniaki! Szczególnie te zielone, lub stare i kiełkujące!
Spożywana przez ludzi solanina w największej mierze pochodzi z ziemniaków. Zarówno liście, łodygi, jak i pędy tej rośliny są naturalnie bogate w ten związek. Gdy na bulwy ziemniaka oddziałuje światło, zmieniają one kolor na zielony i zwiększają produkcję toksycznych saponin. Jest to naturalny mechanizm obronny roślin, który chroni je przed szkodnikami.
Zatrucia solaniną mogą mieć przykre skutki
Zatrucia solaniną charakteryzują się przede wszystkim zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi i neurologicznymi. Towarzyszące im objawy obejmują nudności, biegunkę, wymioty, skurcze żołądka, pieczenie w gardle, arytmię serca, ból głowy, zawroty głowy. W cięższych przypadkach występują halucynacje, utrata czucia, porażenie, gorączka, żółtaczka, rozszerzone źrenice i hipotermia. Dawki rzędu 200–400 mg u mogą powodować objawy toksyczne u osób dorosłych. U dzieci nawet dziesięciokrotnie mniejsze ilości solaniny mogą wywoływać objawy zatrucia (źródło 1). Warto również dodać, że duże zawartości solaniny odnotowano wielokrotnie w popularnych chipsach i między innymi z tego powodu nie powinno się ich dawać do jedzenia małym dzieciom.
Uwaga na ziemniaki! Szczególnie te zielone, lub stare i kiełkujące!
Niebezpieczne ilości solaniny znajdziemy przede wszystkim w ziemniakach zielonych (łatwo o nie poza sezonem - gdy w sklepach dostępne są warzywa importowane) i starych - kiełkujących. Tych ostatnich nie wolno spożywać, nawet po obróbce termicznej, gdyż grozi to ostrym zatruciem solaniną! Aby uniknąć rozwoju solaniny w ziemniakach, warzywo należy przechowywać w ciemnych i chłodnych pomieszczeniach, a przed jedzeniem dokładnie odkroić wszystkie zielone fragmenty.
Zielony kolor ziemniaka w rzeczywistości wynika z dużej zawartości chlorofilu, który sam w sobie nie szkodzi naszemu zdrowiu. Jednak jego wzrost jest równoznaczny ze zwiększeniem stężenia solaniny w bulwie, ponieważ do produkcji zielonego pigmentu niezbędna jest ekspozycja na promienie słoneczne, która jednocześnie pobudza komórki ziemniaka do produkcji trującej solaniny (źródło 2)!
Nawet jeśli nigdy w życiu nie uległeś ostremu zatruciu solaniną, to powinieneś wiedzieć o tym, że niektóre trucizny mogą przez lata gromadzić się w organizmie człowieka i dawać mylne symptomy, to znaczy takie, które lekarzom mogą się kojarzyć z różnymi innymi problemami zdrowotnymi. Dla przykładu, znaczna część typowo wiosennych "osłabień" organizmu może być efektem spożywania kiełkujących ziemniaków z dużą zawartością solaniny. Migreny, depresja, przewlekłe zapalenie stawów, bóle i sztywność mięśni, miażdżyca, osteoporoza, zapalenie wyrostka robaczkowego, czy zespół jelita drażliwego, mogą być spowodowane długoterminową nadmierną konsumpcją solaniny z ziemniaków. Jeśli miewasz te dolegliwości, zrezygnuj z ziemniaków na miesiąc, lub dwa. Gdy już poczujesz poprawę (niekiedy trzeba na nią czekać kilka ładnych miesięcy), stopniowo wprowadzaj ziemniaki z powrotem do swojego jadłospisu. Nie jadaj zawierających solaninę warzyw częściej, niż co drugi dzień.
Bibliografia: 1 – Science Direct – Solanine; 2 – Poradnik Zdrowie – Kiedy ziemniak jest trujący? Substancje toksyczne w zielonych ziemniakach.