Czy witamina C pomaga na przeziębienie?

Gdy jesteśmy przeziębieni zdajemy sobie sprawę, że ta choroba potrafi dać nam porządnie w kość. Czym tak naprawdę jest przeziębienie? Otóż, pod tym potocznie stosowanym określeniem kryje się wirusowa choroba zakaźna górnych dróg oddechowych z nasilonymi objawami w obrębie śluzówki nosa. Najbardziej charakterystyczne objawy przeziębienia to katar, kaszel, ból w gardle, chrypka, stan podgorączkowy, lub gorączka.

Przeziębienie to najpowszechniejsza choroba zakaźna obecnie występująca u ludzi. Dopada nas nawet do 4 razy w roku. Najwięcej przypadków przeziębienia występuje w okresie jesienno-zimowym. Znanych jest ponad 200 wirusów, które mogą je wywoływać, przy czym najczęściej za chorobę odpowiadają:

• rhinovirus;
• koronawirus;
• wirus grypy;
• wirusy paragrypy;
• wirus RSV;
• adenowirus;
• enterowirusy;
• metapneumowirusy.

Różnorodność i mnogość wywołujących je wirusów sprawia, że obecnie nie potrafimy opracować ogólnej szczepionki przeciwko przeziębieniu oraz, że choroba łapie nas bardzo często.

Jak leczyć przeziębienie?

Sprawny układ odpornościowy poradzi sobie z przeziębieniem bez większych problemów. Gdy organizm walczy z atakującymi go wirusami wywołującymi przeziębienie, koniecznie należy pozwolić mu odpoczywać. W trakcie przeziębienia nie wolno się wysilać - ani fizycznie, ani umysłowo. Trzeba wypoczywać, zwolnić tempo, a najlepiej położyć się na 2-3 dni do łóżka i uwolnić się od wszelkich ciążących na nas obowiązków.

Leczenie przeziębienia w rzeczywistości polega na "zaleczaniu" jego objawów. Jeśli możesz się bez nich obejść, to unikaj stosowania popularnych preparatów aptecznych na przeziębienie dostępnych bez recepty. W wielu przypadkach mogą bardziej zaszkodzić, niż pomóc, szczególnie jeśli są stosowane niewłaściwie, czyli nieodpowiednio dawkowane, lub zażywane wraz z innymi lekami, z którymi mogą wchodzić w niebezpieczne interakcje. W trakcie przeziębienia należy przyjmować duże ilości płynów, najlepiej wodę mineralną o temperaturze pokojowej, herbatę z cytryną, lub herbaty ziołowe. Należy nawadniać organizm i wypacać się. To pomaga pozbyć się wirusów i toksycznych produktów ubocznych ich przemiany materii. Zanim sięgniesz po popularne leki na przeziębienie dostępne bez recepty, spróbuj sprawdzonych środków naturalnych, takich jak imbir i czosnek!

Czy witamina C pomaga na przeziębienie?

Powszechnie wiadomo, że witamina C jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania naszego układu odpornościowego. W trakcie choroby jest szybko zużywana przez komórki odpornościowe zmagające się z infekcją, a jej niedobór w organizmie znacznie osłabia odporność organizmu na zakażenia.

Witamina C jest wytwarzana w organizmie wielu zwierząt, ale niestety człowiek w efekcie ewolucji utracił tą zdolność. Musimy więc dostarczać ją z pożywienia, a ponieważ jest bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzie, nie jesteśmy w stanie magazynować jej w organizmie. Dzienne zapotrzebowanie na witaminę C to około 60-100 mg. Optymalne jej dawkowanie jest oczywiście zależne od kilku istotnych czynników, takich jak wiek, stan zdrowia i prowadzony tryb życia. Jak dobrze wiadomo, osoby szczególnie narażone na infekcje, stres, lub intensywny wysiłek fizyczny, powinny dostarczać do organizmu więcej witaminy C niż przeciętny człowiek. Zadając sobie pytanie czy witamina C leczy przeziębienie warto przede wszystkim zbadać jej funkcje w ludzkim organizmie. Podstawowe zalety kwasu askorbinowego to:

• poprawia wchłanianie żelaza;
• wzmacnia dziąsła i zęby;
• zabija szkodliwe bakterie bytujące w jamie ustnej;
• poprawia syntezę niektórych neuroprzekaźników;
• utrzymuje prawidłowy stan tkanki łącznej;
• przyśpiesza gojenie się ran;
• bierze udział w syntezie kolagenu;
• wzmacnia ogólną odporność organizmu na infekcje.

Skoro poprawia odporność organizmu, to czy witamina C może nas uchronić przed przeziębieniem, łagodzić jego objawy i znacząco skracać przeciętny czas trwania infekcji? Przez wiele dekad witamina C była badana pod kątem jej skuteczności w leczeniu i zapobieganiu przeziębieniom. Ogólnie rzecz biorąc, eksperci nie potwierdzają jej skuteczności w tym zakresie, choć niektóre badania wydają się temu w pewnym stopniu zaprzeczać.

Około 1970 roku laureat nagrody Nobla, Dr. Linus Pauling, rozpowszechnił teorię głoszącą, że witamina C skutecznie zwalcza przeziębienie. Naukowiec opublikował słynną książkę o zapobieganiu przeziębieniom za pomocą dużych dawek witaminy C - do 18 000 mg dziennie! Jak dotąd żadne wiarygodne badanie naukowe nie potwierdziło teorii Dr. Paulinga. Pauling ślepo i bezkrytycznie wierzył w swoje teorie dotyczące witaminy C w leczeniu i zapobieganiu infekcjom, a na wyniki eksperymentów, które przeczyły jego przekonaniom reagował z agresją - np. w 1978 Arthur Robinson, naukowiec pracujący dla Paulinga, wykazał, że u niektórych myszy laboratoryjnych przyjmowanie bardzo dużych dawek witaminy C może zwiększać ryzyko rozwoju niektórych nowotworów. Robinson został za to zwolniony, a część wyników jego badań zwyczajnie zniszczono. Pauling publicznie nazwał badania Robinsona ''nieadekwatnymi'' oraz ''amatorskimi'', zresztą, został za to pozwany do sądu za zniesławienie. W wyniku procesu, Pauling musiał zapłacić za oszczerstwa oraz poniesione koszty w procesie sądowym - w sumie ponad pół miliona dolarów (źródło 1).

Wszelkie badania nad skutecznością witaminy C w leczeniu przeziębień i grypy jednoznacznie obalają teorię Paulinga. Najstarsze z nich pochodzi z 1973 roku, w którym grupę ochotników celowo zarażono wirusem grypy, a następnie połowie podawano witaminę C, a drugiej połowie placebo, przy czym nie odnotowano żadnej różnicy w przebiegu choroby pomiędzy grupami badanych. Najnowsze badania naukowe dają nam jednak do zrozumienia, że w teoriach Dr. Paulinga kryje się ziarno prawdy. Potwierdzają one, że przyjmowanie dziennej dawki 1-2 gramów witaminy C skraca czas trwania przeziębienia u dzieci średnio o 18 procent (źródło 2). Zgodnie z wynikami innych badań, skuteczna dawka witaminy C dla osób dorosłych zmagających się z przeziębieniem to jakieś 6 do 8 gramów na dobę. Naukowcy zaobserwowali, że zarówno zapobieganie, jak i leczenie przeziębienia za pomocą witaminy C przynosi najlepsze efekty u osób intensywnie ćwiczących fizycznie. Wyniki badań jednoznacznie potwierdzają, że wśród niezwykle aktywnych fizycznie osób - takich jak maratończycy, narciarze i żołnierze armii wykonujący ciężkie ćwiczenia w warunkach subarktycznych - przyjmowanie co najmniej 200 mg witaminy C dziennie wydaje się zmniejszać ryzyko przeziębienia nawet o 50 procent (źródło 3). Warto zaznaczyć, że regularne przyjmowanie dużych dawek witaminy C może całkowicie mijać się z celem. Nie uchroni nas to przed chorobami, ani nas z nich nie uleczy. Nie jest prawdą, że nadmiar witaminy C jest dobry dla naszego organizmu. W stosowaniu wszystkich suplementów diety oraz leków należy zachowywać umiar.

Gdy dostarczamy do organizmu zbyt duże dawki witaminy C, to ona zwyczajnie przestaje się wchłaniać. Jeżeli np. przyjmujemy 200 mg, to wchłania się 70-90 procent tej ilości, ale już przy 1 gramie witaminy C wchłania się mniej więcej połowa tej dawki. Poza tym regularne przyjmowanie zbyt dużych ilości witaminy C może prowadzić do różnorodnych problemów ze zdrowiem, takich jak kamica nerkowa, ale niestety nie tylko.

Przyjmowanie zwiększonych dawek syntetycznej witaminy C, zdaniem lekarzy z kliniki Mayo, może u niektórych osób wywołać: zwiększoną krzepliwość krwi, kamicę nerkową, niszczenie czerwonych krwinek, a nawet śmierć wynikającą z zaburzeń pracy układu sercowo-naczyniowego.

Bibliografia:

1 – polskieradio24.pl – Witamina C nie pomaga w przeziębieniu – twierdzą naukowcy;

2 – US National Library of Medicine – Vitamin C for preventing and treating the common cold;

3 – Harvard Health Publishing – Can vitamin C prevent a cold?